พลิกเกมธุรกิจในยุค Digital Economy

ในช่วงเวลาที่ผ่านมามีผู้ประกอบการรายใหม่ที่เข้ามาสร้าง New Business Model ขึ้นมา แม้กระทั่งผู้ประกอบการในธุรกิจเดิมที่มีการปรับเปลี่ยนนำธุรกิจใหม่เข้ามาเสริมการให้บริการในธุรกิจจนสร้างปรากฏการณ์ส่งผลกระทบต่อระบบธุรกิจทั่วโลก คุณปริวรรต วงษ์สำราญ ผู้จัดการโครงการ สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน)  ชี้แจงความหมายของ Disruptive Innovation ว่า การ Disruptive คือการที่บริษัท  A ที่เป็นบริษัทขนาดใหญ่อยู่ในอันดับ 1 ของตลาด โดนบริษัท B ที่เป็นผู้เล่นรายใหม่ใช้ Innovation เข้ามา Disruptive เปลี่ยนแปลงโครงสร้างการดำเนินธุรกิจในปัจจุบันที่ทำให้บริษัท B พลิกตัวขึ้นมามีความสามารถแข่งขันกับบริษัท A ที่เป็นเจ้าใหญ่ในตลาด จนทำให้บริษัทใหญ่หรือผู้เล่นหลักในตลาดเกิดความตื่นตระหนกที่อาจจะเสียส่วนแบ่งทางการตลาด (Market Share) และกฎเกณฑ์การดำเนินธุรกิจไปอยู่ในรูปเกมใหม่ “กรณีศึกษาในสหรัฐฯ หลายปีที่ผ่านมามีเจ้าของอู่ที่เป็น Taxi มากมาย จนวันหนึ่งมี Startup เข้ามาทำ Application ที่สามารถเรียก Taxi ได้ผ่าน Smartphone โดยที่บริษัท Startup ไม่มี Taxi และไม่ได้เป็นเจ้าของอู่ จากเดิมที่ต้องเรียกกันข้างถนน ก็สามารถเรียกได้ผ่าน Application ในโทรศัพท์ เนื่องจาก Grab Taxi หรือ Uber Taxi รู้ปัญหาว่าผู้บริโภคมีปัญหาในการเรียกรถ Taxi โดยการนำ Technology เข้ามาช่วยและสามารถเปลี่ยนแปลงโครงสร้างของผู้เล่นในตลาดหรืออุตสาหกรรมนั้น ๆ จนเข้ามาแย่ง Market Share ได้” คุณปริวรรตกล่าว ด้านคุณจอมทรัพย์ สิทธิพิทยา Co-Founder, CEO บริษัท Exzy จำกัด กล่าวว่า Disruptive Innovation ในมุมของผู้ประกอบการยังเป็นเรื่องที่ยาก ซึ่งอยากให้ผู้ประกอบการศึกษาเรื่อง Disruptive Innovation โดยกรณีศึกษา คือ  โทรศัพท์มือถือ ซึ่งการ Disruptive Innovation ส่วนใหญ่จะเกิดกับ Smartphone ที่มีการใช้นวัตกรรมคิดค้นสินค้าใหม่ และตอบโจทย์กลุ่มเป้าหมาย จนสามารถขึ้นมาแย่งส่วนแบ่งทางการตลาดบริษัทโทรศัพท์มือถือรายอื่น ๆ นอกจากนี้ การทำ E – Commerce ผ่าน LINE FACEBOOK และ Application ก็ถือว่าเป็นเรื่องที่ใกล้เคียงกับคำว่า Disruptive Innovation เนื่องจากเป็นการสร้างรูปแบบธุรกิจขึ้นมาใหม่ ในกติกาการซื้อแบบใหม่ ที่อาจทำให้ผู้ประกอบการหลักหลายรายเกิดความตระหนักถึงการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการทำธุรกิจและการทำการตลาดแบบเดิมให้มาอยู่ในรูปแบบการทำพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ และดิจิทัล มาร์เก็ตติ้ง คุณจอมทรัพย์ สิทธิพิทยา Co-Founder, CEO บริษัท Exzy จำกัด ยังเล่าถึงอุปสรรคในการทำงานอีกว่า แทบทุกองค์กรจะพบปัญหาเรื่องของพนักงาน ในด้านความเชี่ยวชาญและการกำกับดูแล สำหรับ Exzy เป็นบริษัทที่สร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ นำสิ่งที่เป็นอนาคตมาอยู่ในปัจจุบัน จึงต้องการพนักงานที่มีความเชี่ยวชาญแตกต่างกัน หลากหลาย แต่สามารถทำงานร่วมกันได้ สำหรับ Digital Economy คือรูปแบบเศรษฐกิจที่นำดิจิทัลเข้ามาปรับเปลี่ยนกระบวนการในการดำเนินธุรกิจ โดยการทำธุรกิจของภาคเอกชนหรือแม้กระทั่งหน่วยงานรัฐจะมีการดำเนินงานด้านเอกสาร แต่ถ้าเป็นเศรษฐกิจดิจิทัลจะมีการนำเรื่องดิจิทัลเข้ามาใช้มากขึ้นแทน Platform เดิม ทั้งการจัดเก็บข้อมูล งบการเงิน บัญชี จัดส่งภาษี ส่งข้อมูล เอกสารออนไลน์ สามารถวัดผลได้แบบ Realtime และดำเนินการในเวลาสั้นลง หลายประเทศทั่วโลกมีการนำ Digital Economy เข้ามาช่วยผลักดันเศรษฐกิจ คุณปริวรรต อธิบายว่า ในหลายประเทศมีการนำดิจิทัลเข้ามาอยู่ในอุตสาหกรรม อาทิ การเกษตร การท่องเที่ยว และไบโอเทคโนโลยี เป็นต้น โดยขึ้นอยู่กับการเปลี่ยนแปลงฐานเศรษฐกิจในแต่ละประเทศที่จำเป็นต้องใช้ระยะเวลา ซึ่งดิจิทัลจะเป็นตัวช่วยพัฒนาให้เศรษฐกิจของประเทศเติบโตอย่างก้าวกระโดด และนอกจากคำว่า Disruptive Innovation ยังมีคำว่า Disruptive Technology ซึ่งเป็นการนำเทคโนโลยีเข้ามาช่วยในเรื่องต่าง ๆ ในองค์กร เช่น การผลิต การลดต้นทุน การบริหารจัดการภายในองค์กร เป็นต้น ที่เห็นภาพได้ชัดเจนคือการนำระบบคอมพิวเตอร์ (AI) เข้ามาทำงานแทนมนุษย์ ด้านการส่งเสริมผู้ประกอบการ คุณปริวรรต ชี้แจงว่า สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน)  ให้ความช่วยเหลือ SME และ Startup ในการทำนวัตกรรม เช่น บริษัท Exzy จำกัด ที่ได้ทุนการสนับสนุนด้านการเงินจากสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ เพื่อพัฒนาต้นแบบผลิตภัณฑ์ โดยทางสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ เข้าใจว่าการสร้างนวัตกรรมมีความเสี่ยงและใช้ทุนสูง จึงอยากสนับสนุน SME และ Startup เพื่อพัฒนานวัตกรรมใหม่ ๆ นอกจากนี้ คุณปริวรรต ยังตอบคำถามถึงโอกาสที่ SME และ Startup สามารถนำ Disruptive Innovation มาใช้ในยุคของ Digital Economy ว่า ทั้งหมดนั้นขึ้นอยู่กับมุมมองการทำธุรกิจ ซึ่งอุตสาหกรรมที่จะทำการ  Disruptive ได้ต้องรู้จักคู่แข่งทุกรายในตลาดและวงการ หากผู้ประกอบการนำ Innovation เข้ามา Disruptive จะเกิดปรากฏการณ์ใดขึ้นกับผู้คู่แข่งทางการค้าในตลาด รวมถึงการพลิกวิธีดำเนินธุรกิจนั้นขัดในแง่กฎหมายในประเทศอย่างไร อาทิ กรณี Taxi ส่วนบุคคล Uber และ Grab Bike ที่ผิดกฎหมายในประเทศ โดยโอกาสในประเทศไทยสำหรับการ Disruptive Innovation ยังมีไม่มาก แต่ยุค Digital Economy เป็นต้นไปอาจจะเกิดการ Disruptive Innovation ขึ้นก่อนอุตสาหกรรมอื่น อาทิ พลังงาน เกษตร และเทคโนโลยี เนื่องจากรูปแบบธุรกิจ Startup มีการดำเนินธุรกิจที่สำรวจคู่แข่งทุกรายในตลาด จากนั้นจึงดึง Innovation เข้ามา Disruptive วงการธุรกิจแบบ Grab Bike และ Uber MOTO ที่สามารถเข้ามา Disruptive โดยใช้ Innovation จนเกิดผลกระทบต่อวงการคมนาคม ทำให้ทางสมาคมผู้ขับขี่รถจักรยานยนต์รับจ้างต้องปฏิวัติรูปแบบธุรกิจ สร้างแอพพลิเคชั่น GoBike ออกมาแข่งขันแย่งส่วนแบ่งทางการตลาดที่เสียไปให้กับ Grab Bike และ Uber MOTO “การเริ่มต้นสำหรับผู้ประกอบการที่ต้องการนำ Disruptive Innovation เข้ามาใช้ในธุรกิจ หากผู้ประกอบการจะเข้าไปแย่งพื้นที่ทางการตลาด สร้างกติการูปแบบเกมใหม่นั้น ผู้ประกอบการต้องรู้จักตลาด และกลุ่มเป้าหมายทางการตลาด รวมถึงรู้จักสินค้าที่ต้องการนำเสนอ จึงจะสามารถ Disruptive เปลี่ยนวงการได้” คุณปริวรรตกล่าว