จีนมุ่งลงใต้ ! นำร่องเขตการค้าเสรียูนนาน

ช่วงปลายเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา รัฐบาลมณฑลยูนนานได้จัดงานแถลงข่าวเปิดตัว “เขตการค้าเสรีนำร่องมณฑลยูนนาน” ซึ่งได้รับการอนุมัติจากรัฐบาลจีนเมื่อวันที่ 2 ส.ค. 2562 พร้อมกับอีก 5 มณฑล ได้แก่ มณฑลซานตง มณฑลเจียงซู เขตกว่างซี มณฑลเหอเป่ย และมณฑลเฮยหลงเจียง

จุดเด่นของ “เขตการค้าเสรีนำร่องมณฑลยูนนาน” ได้แก่ “เศรษฐกิจชายแดน” และ “เศรษฐกิจข้ามพรมแดน” โดยมณฑลยูนนานจะใช้จุดแข็งด้านที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ในการเป็นประตูเชื่อมภูมิภาคเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้อย่างเต็มที่ และมีส่วนร่วมในการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจจีน-เมียนมา จีน-ลาว-ไทย จีน-เวียดนาม จีน-เมียนมา-บังกลาเทศ-อินเดีย และจีน-อินโดจีน อย่างกระตือรือร้น สร้างสรรค์นวัตกรรมความร่วมมือรูปแบบใหม่ ร่วมกับประเทศเพื่อนบ้านผลักดันให้เกิดการค้าการลงทุนอย่างเสรีและการเคลื่อนย้ายคนอย่างสะดวก เร่งความร่วมมือในกิจกรรม “เศรษฐกิจข้ามพรมแดน” ได้แก่ การผลิต การเงิน การท่องเที่ยว อีคอมเมิร์ซ เกษตร พลังงาน โลจิสติกส์ และการชำระเงินหยวน โดยแบ่งบทบาทของพื้นที่ในนครคุนหมิง เขตปกครองตนเองหงเหอ และเขตปกครองตนเองเต๋อหง

โดยพื้นที่ในนครคุนหมิงจะพัฒนาควบคู่ไปกับเขตเศรษฐกิจท่าอากาศยาน มุ่งเน้นการผลิตขั้นสูง โลจิสติกส์ทางอากาศ เศรษฐกิจดิจิทัล สร้างศูนย์กลางความเชื่อมโยง ศูนย์กลางโลจิสติกส์สารสนเทศ และศูนย์กลางการศึกษาและวัฒนธรรม เชื่อมกับภูมิภาคเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

ขณะที่พื้นที่ในเขตปกครองตนเองหงเหอจะพัฒนาควบคู่ไปกับเขตสินค้าทัณฑ์บนหงเหอ และเขตพัฒนาเศรษฐกิจและเทคโนโลยีเหมิ่งจื้อ มุ่งเน้นอุตสาหกรรมแปรรูปและการค้า การบริการสุขภาพ การท่องเที่ยวข้ามพรมแดน อีคอมเมิร์ซข้ามพรมแดน สร้างศูนย์กลางการผลิตสินค้าแปรรูปและศูนย์กลางโลจิสติกส์การค้าเชื่อมกับอาเซียน รวมทั้งเป็นเขตต้นแบบนวัตกรรมความร่วมมือระเบียงเศรษฐกิจจีน-เวียดนาม

พื้นที่ในเขตปกครองตนเองเต๋อหง มุ่งเน้นอีคอมเมิร์ซข้ามพรมแดน ความร่วมมือด้านการผลิตข้ามพรมแดน การเงินข้ามพรมแดน สร้างเขตนำร่องการเปิดกว้างพื้นที่ชายแดน และศูนย์กลางเชื่อมโยงระเบียงเศรษฐกิจจีน-เมียนมา

ปัจจุบันจีนมีเขตการค้าเสรีนำร่อง 18 แห่ง โดยมหานครเซี่ยงไฮ้เป็นที่ตั้งของเขตการค้าเสรีนำร่องแห่งแรก เมื่อเดือน ก.ย. 2556 ทั้งนี้ เขตการค้าเสรีนำร่องมีสภาพเหมือนเป็นพื้นที่นอกอาณาเขตของจีน ทำให้สินค้านำเข้า-ส่งออกปลอดอากรและยกเว้นการควบคุมโดยศุลกากร และเปิดกว้างให้ต่างชาติลงทุนได้อย่างเสรี

ทั้งนี้ เขตการค้าเสรีนำร่องมณฑลยูนนาน ครอบคลุมพื้นที่ในนครคุนหมิงซึ่งเป็นเมืองเอกของมณฑลยูนนาน พื้นที่ในเขตปกครองตนเองหงเหอและพื้นที่ในเขตปกครองตนเองเต๋อหง ซึ่งเป็นด่านชายแดนสำคัญของมณฑลยูนนาน เชื่อมโยงกับเวียดนามและเมียนมา ตามลำดับ แต่กลับไม่ครอบคลุมพื้นที่ในเขตปกครองตนเองสิบสองปันนา ซึ่งเชื่อมโยงกับลาวต่อไปยังไทย ซึ่งน่าจะมีสาเหตุจากการที่บริเวณชายแดนมณฑลยูนนานกับเวียดนามและเมียนมามีกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่คึกคักกว่าบริเวณชายแดนมณฑลยูนนานกับลาว

อย่างไรก็ตาม เมื่อเส้นทางรถไฟจีน-ลาวเปิดให้บริการในปี 2564 แล้ว กิจกรรมทางเศรษฐกิจบริเวณชายแดนมณฑลยูนนานกับลาวก็น่าจะมีการขยายตัวเพิ่มมากขึ้น ซึ่งอาจจะทำให้มีการพิจารณาขยายพื้นที่ของเขตการค้าเสรีนำร่องมณฑลยูนนานให้ครอบคลุมเขตปกครองตนเองสิบสองปันนาต่อไป

‘บ่อหาน’ โยงการค้า ท่องเที่ยว ขนส่งและโลจิสติกส์

การที่รัฐบาลจีนมุ่งหวังจะผลักดันเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษชายแดนของจีน เพื่อเชื่อมโยงจีนกับภูมิภาคต่าง ๆ ภายใต้ข้อริเริ่ม “หนึ่งแถบ หนึ่งเส้นทาง” จึงทำให้รัฐบาลท้องถิ่นมณฑลยูนนานของจีน มีความตื่นตัวและได้กำหนดแผนการสร้างเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษอำเภอเหมิ่งล่า (บ่อหาน) พ.ศ.2558-2568 เพื่อเตรียมความพร้อมให้อำเภอเหมิ่งล่ากลายเป็นพื้นที่รองรับการเชื่อมโยงทั้งทางด้านการค้า การท่องเที่ยว คมนาคม ขนส่งและโลจิสติกส์ ที่เชื่อมสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้

ที่น่าจับตา คือเส้นทางเศรษฐกิจตำบลเหมิ่งหลุน-บ่อหาน อาศัยความได้เปรียบของเส้นทาง R3A และมีด่านบ่อหาน ตำบลเหมิ่งล่า และตำบลเหมิ่งหลุน เป็นจุดสำคัญ แล้วเชื่อมต่อเส้นทางขึ้นเหนือเข้าสู่ประเทศจีน จากเมืองจิ่งหง เมืองผูเอ่อร์ เมืองยวี่ซี สู่นครคุนหมิง และลงใต้เชื่อมต่างประเทศคือ ลาวและไทย โดยให้ความสำคัญต่อการพัฒนาระบบขนส่งทางบก โลจิสติกส์และคลังสินค้า การค้าระหว่างประเทศ การแปรรูปเพื่อการส่งออก วัฒนธรรมและการท่องเที่ยว

รวมทั้งเส้นทางเศรษฐกิจแนวลำน้ำจากท่าเรือจิ่งหง-ท่าเรือกวนเหล่ย อาศัยความได้เปรียบด้านการขนส่งทางเรือนานาชาติเชื่อมต่อกับประเทศลาว เมียนมาและไทย โดยมีท่าเรือจิ่งหงและท่าเรือกวนเหล่ยเป็นจุดสำคัญ เน้นการพัฒนาอุตสาหกรรมการต่อเรือ การขนส่งทางน้ำ และการท่องเที่ยว

ทั้งนี้ การที่อำเภอบ่อหาน (เหมิ่งล่า) อยู่ในเขตปกครองตนเองสิบสองปันนา มณฑลยูนนาน ได้รับการประกาศให้เป็นเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษระดับประเทศ 1 ใน 6 แห่งของจีน เมื่อปี พ.ศ.2558 เพื่อนำร่องการพัฒนาพื้นที่ชายแดนของจีนกับประเทศเพื่อนบ้านที่มีพรมแดนติดกัน ตามยุทธศาสตร์การเชื่อมโยงจีนกับภูมิภาคต่าง ๆ ภายใต้ข้อริเริ่ม “หนึ่งแถบ หนึ่งเส้นทาง” และจากการที่เหมิ่งล่าอยู่ห่างจากอำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย ประมาณ 250 กม. จึงทำให้การพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษอำเภอเหมิ่งล่า มีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว เนื่องจากเป็นจุดเชื่อมโยงจากด่านชายแดนจีนผ่านลาวถึงด่านชายแดนไทยที่สั้นที่สุด

ถึงตรงนี้ก็มองมองต่อแล้วว่า ไทยจะสามารถสานประโยชน์ด้านการค้าชายแดน ผ่านแดน การท่องเที่ยวและขนส่งโลจิสติกส์ได้อย่างไร

อ้างอิง : ข้อมูลจากข้อมูลจากเว็บไซต์ของศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในจีน ณ นครคุนหมิง มณฑลยูนนาน

          : บทวิเคราะห์ของ พลตรี ไชยสิทธิ์ ตันตยกุล สมาคมวัฒนธรรมและเศรษฐกิจไทย - จีน

          : สถานกงสุลใหญ่ ณ นครคุนหมิง

เช็คอุณหภูมิการค้าชายแดน-ผ่านแดนไทย 

สร้างอนาคตทุเรียนไทย เสริมตลาดใหม่