ในวันที่โลกธุรกิจต่อสู้กันอย่างดุเดือด และทุกการตัดสินใจสามารถพลิกเกมการแข่งขันได้ในชั่วพริบตา Big Data เป็นหนึ่งในเครื่องมือสำคัญที่ช่วยสร้างแต้มต่อเชิงกลยุทธ์ให้กับ SME ได้มหาศาล ซึ่งถ้าผู้ประกอบการสามารถเข้าใจวิธีการเก็บรวบรวมและนำไปใช้ได้อย่างถูกต้อง ก็จะช่วยสร้างการเติบโตให้กับธุรกิจได้ในระยะยาว
Big Data คืออะไร และทำไมสำคัญกับ SME?
เริ่มมีการใช้คำว่า Big Data อย่างแพร่หลายในช่วงปี 1990 หมายถึง ชุดข้อมูลขนาดใหญ่ ที่มีความหลากหลาย เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ไม่สามารถจัดการได้ด้วยเครื่องมือหรือซอฟต์แวร์ดั้งเดิมทั่วไป โดยผู้ที่ทำให้คำนี้เป็นที่รู้จัก คือ John Mashey
Big Data สามารถเก็บรวบรวมมาได้จากหลากหลายแหล่ง ไม่ว่าจะเป็น โซเชียลมีเดีย ระบบการธุรกรรมออนไลน์ หรือเซ็นเซอร์ในอุปกรณ์ IoT และจะมีลักษณะที่เรียกว่า 6V ได้แก่ ปริมาณมาก (Volume), ความหลากหลาย (Variety), ความเร็ว (Velocity), ความถูกต้อง (Veracity), ความผันผวน (Variability) และ คุณค่า (Value)
สำหรับธุรกิจ SME แล้ว Big Data มีประโยชน์หลายประการ ได้แก่
การตัดสินใจที่แม่นยำขึ้น: ช่วยให้การตัดสินใจทางธุรกิจมีความแม่นยำและลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น
เข้าใจลูกค้าได้ลึกซึ้ง: ช่วยให้ผู้ประกอบการเข้าใจความต้องการของลูกค้าแต่ละกลุ่มได้อย่างละเอียด
ค้นพบโอกาสใหม่: ช่วยให้เจ้าของธุรกิจมองเห็นแนวโน้มหรือโอกาสใหม่ๆ
ประหยัดต้นทุน: ช่วยระบุจุดรั่วไหลหรือกระบวนการที่ไม่มีประสิทธิภาพในการดำเนินงาน ลดต้นทุนการผลิต ปรับปรุงห่วงโซ่อุปทาน (Supply Chain) รวมถึง ทำให้การบริหารสินค้าคงคลังมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ยกระดับประสบการณ์ลูกค้า : ตัวอย่างที่เห็นได้บ่อยๆ เช่น ระบบ Recommendation system ที่ช่วยแนะนำคอนเทนต์ของ Netflix, Spotify หรือ กรณีร้านอาหารฟาสต์ฟูด McDonald’s ที่ใช้ Big Data จากการเก็บข้อมูลสภาพอากาศ (Weather), การจราจร (Traffic), และช่วงเวลา (Time of a day) เพื่อนำเสนอเมนูแบบเฉพาะบุคคลบนหน้าจอดิจิทัลของร้านแบบไดรฟ์ทรู (Drive-thru)
SME สามารถรวบรวม Big Data จากที่ไหนได้บ้าง
ผู้ประกอบการ SME สามารถรวบรวมข้อมูล เพื่อสร้างฐานข้อมูล Big Data ของตนเองได้หลากหลายวิธี อาทิ:
ข้อมูลภายในองค์กร:
ประวัติการซื้อขาย: ข้อมูลการซื้อขายสินค้า (POS) หรือบริการของลูกค้า (CRM)
ข้อมูลลูกค้า: ข้อมูลส่วนบุคคลและพฤติกรรมของลูกค้า
การผลิตและการจัดการ: ข้อมูลเกี่ยวกับกระบวนการผลิตและจัดการสินค้าคงคลัง
ข้อมูลภายนอก:
โซเชียลมีเดีย: ข้อมูลจากโพสต์หรือการโต้ตอบบนโซเชียลมีเดีย
การวิจัยตลาด: ข้อมูลจากการศึกษาตลาดและพฤติกรรมผู้บริโภค
ข้อมูลสาธารณะ: ข้อมูลจากหน่วยงานรัฐบาล เช่น ข้อมูลการนำเข้า-ส่งออก หรือข้อมูลการจ้างงาน
เครื่องมือและแพลตฟอร์ม:
Google Analytics: ใช้วิเคราะห์พฤติกรรมผู้เข้าชมเว็บไซต์
เครื่องมือวิเคราะห์บนโซเชียลมีเดีย: เช่น Facebook Ads Library, TikTok Creative Center
แพลตฟอร์ม e-Marketplace: เช่น Lazada, Shopee ที่ให้บริการวิเคราะห์ข้อมูลผู้ใช้
การผสมผสานข้อมูลจากแหล่งต่างๆ เหล่านี้จะช่วยให้ผู้ประกอบการมองเห็นภาพรวมที่สมบูรณ์ของธุรกิจและเห็นสภาพแวดล้อมทางการตลาดได้อย่างชัดเจนมากขึ้น
วิธีการเริ่มต้นใช้ Big Data ให้เกิดประโยชน์สูงสุด
สำหรับธุรกิจที่สนใจและเห็นประโยชน์ในการนำ Big Data มาใช้ในองค์กร สามารถเริ่มต้นได้ ดังนี้
1. กำหนดเป้าหมายและกลยุทธ์ด้าน Big Data
ผู้ประกอบการควรเริ่มต้นจากการกำหนดเป้าหมายทางธุรกิจที่ต้องการ เช่น ขยายฐานลูกค้า เพิ่มอัตราการซื้อซ้ำ ฯลฯ จากนั้น จึงระบุว่า ข้อมูลที่จำเป็นต้องใช้มีอะไรบ้าง และ จะนำมาใช้เพื่อตอบโจทย์อะไร
2. กำหนดแหล่งที่มาและการจัดการข้อมูล
ตีโจทย์ว่าจากกลยุทธ์ทางธุรกิจที่ต้องการ จะต้องนำข้อมูลจากแหล่งใดมาใช้ เช่น ข้อมูลจากลูกค้า ข้อมูลจากโซเชียลมีเดีย จากนั้น ออกแบบวิธีการรวบรวมและจัดเก็บข้อมูลที่เหมาะสม กำจัดข้อมูลที่ซ้ำซ้อน เพื่อให้ได้ข้อมูลที่มีคุณภาพมากที่สุด
3. เลือกใช้เทคโนโลยีและเครื่องมือสำหรับการวิเคราะห์
เครื่องมือจัดการ Big Data มีหลากหลายเครื่องมือ ไม่ว่าจะเป็นเครื่องมือช่วยในการวิเคราะห์ หรือ เครื่องมือที่ช่วยในการทำ Data Visualization ซึ่งเจ้าของธุรกิจสามารถเลือกใช้ให้ตรงกับความต้องการ งบประมาณ และการทำงานร่วมกับเครื่องมืออื่นๆ
4. การนำข้อมูลมาปรับใช้ในการดำเนินธุรกิจ
หาก SME มีการวางแผนการใช้งาน Big Data อย่างเป็นระบบ ก็จะเอื้อต่อการใช้ข้อมูลเป็นพื้นฐานในการตัดสินใจทางธุรกิจ (Data-Driven Decision) สามารถออกแบบปรับปรุงสินค้าและบริการตามความต้องการของลูกค้าได้ดีขึ้น สร้างความได้เปรียบในการแข่งขัน ตลอดจนเห็นโอกาสใหม่ๆได้ดีขึ้น
เครื่องมือ Big Data สำหรับ SME
ปัจจุบันมีเครื่องมือและแพลตฟอร์มจำนวนมากที่ออกแบบมาเพื่อช่วยให้ SME สามารถใช้ประโยชน์จาก Big Data ได้โดยไม่จำเป็นต้องลงทุนสูงหรือมีความรู้ด้านเทคนิคมากนัก เช่น การใช้ Google Analytics เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลพฤติกรรมผู้เข้าชมเว็บไซต์, โปรแกรม Python และ R ซึ่งเป็น Open Source ที่ใช้งานได้ง่ายและฟรี, Power BI สำหรับสร้างรายงานและแดชบอร์ดข้อมูลที่มีประสิทธิภาพ
นอกจากนี้ ในการพิจารณาเลือกเครื่องมือ ผู้ประกอบการสามารถพิจารณาจากความต้องการทางธุรกิจ งบประมาณ และทรัพยากรในปัจจุบัน โดยเริ่มต้นจากเครื่องมือพื้นฐานและค่อยๆ ขยายไปสู่เครื่องมือที่ซับซ้อนขึ้นเมื่อธุรกิจเติบโต
ความท้าทายของ SME ในการใช้ Big Data
แม้ว่า Big Data จะมีประโยชน์มหาศาล แต่ผู้ประกอบการ SME ก็ต้องเผชิญกับความท้าทายหลายประการในการนำมาใช้ อาทิ
ข้อจำกัดด้านทรัพยากร : ไม่ว่าจะเป็นด้านงบประมาณ บุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญ โครงสร้างพื้นฐาน
ความซับซ้อนของการวิเคราะห์ : การจัดการกับข้อมูลที่มีโครงสร้างแตกต่างกัน ต้องมีการเชื่อมโยงจากหลายแหล่ง รวมไปถึงการนำข้อมูลมาวิเคราะห์ตีความ ซึ่งจะต้องอาศัย Data scientist ในการจัดการกับข้อมูลที่ซับซ้อนเหล่านี้
ความปลอดภัยและความเป็นส่วนตัว : ผู้ประกอบการจำเป็นต้องรักษาความไว้วางใจของลูกค้าในการจัดการข้อมูล และ ต้องปฏิบัติตามกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล เช่น PDPA
บทสรุปและแนวทางการแก้ไข
จากทั้งหมดที่กล่าวมา ธุรกิจ SME สามารถวางแนวทางการแก้ไขและหาวิธีรับมือกับความท้าทายต่างๆ เพื่อให้การนำ Big Data มาใช้ประโยชน์เป็นไปได้อย่างราบรื่น โดยใช้ Checklist ดังต่อไปนี้
ด้วยการทำความเข้าใจในประโยชน์และวิธีการใช้งาน Big Data นี้ เชื่อว่าจะช่วยให้ทุกธุรกิจที่กำลังปรับตัวในยุคดิจิทัล สามารถปลดล็อกและเข้าถึงกุญแจสำคัญ ที่จะช่วยขับเคลื่อนธุรกิจให้ไปได้ไกลยิ่งกว่าที่เคย
Citations:
Bangkok Bank SMEเราเป็นเพื่อนคู่คิด มิตรคู่บ้าน ทุกช่วงการเติบโตของธุรกิจ
สนใจลงทุนธุรกิจสามารถปรึกษาธนาคารกรุงเทพคลิกหรือสายด่วน1333
