Roadmap สู่ โรงแรมสีเขียว: 5 ขั้นตอนแรกที่โรงแรม SME เริ่มต้นได้ทันที

ก่อนออกเดินทาง: เปลี่ยน Mindset จาก “ต้นทุน” สู่ “การลงทุนที่คุ้มค่า”

3 ประโยชน์ของ Green Hotel สำหรับ SME 

• ลดต้นทุน 

จากข้อมูลของ Sustainable Hospitality Alliance ระบุว่า โรงแรมสีเขียวซึ่งให้ความสำคัญกับความยั่งยืน สามารถลดต้นทุนการดำเนินงานได้สูงถึง 30% จากการลดปริมาณขยะ การใช้พลังงาน และการประหยัดน้ำอย่างมีประสิทธิภาพ 

• ดึงดูดลูกค้ากลุ่มใหม่ 

อ้างอิงจาก Booking.com Sustainable Travel Report 2024 พบว่านักท่องเที่ยวเกือบครึ่งหนึ่ง (45%) สนใจที่พักที่มีป้ายกำกับว่าเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และนักท่องเที่ยวมากกว่าครึ่ง (53%) ตระหนักถึงผลกระทบของการท่องเที่ยวที่มีต่อชุมชนท้องถิ่น ดังนั้นการทำโรงแรมสีเขียวจะทำให้ธุรกิจโรงแรมมีจุดขายที่แตกต่าง และสามารถดึงดูดลูกค้ากลุ่มใหม่ที่ใส่ใจเรื่องความยั่งยืนได้มากขึ้น

• สร้างเรื่องราวให้แบรนด์

การเป็นโรงแรมสีเขียวยังสามารถช่วยสร้างเรื่องราวที่แตกต่างของแบรนด์ได้อีกด้วย การนำแนวทางปฏิบัติที่ยั่งยืนมาใช้แสดงถึงความมุ่งมั่นของโรงแรมต่อสิ่งแวดล้อมและความรับผิดชอบต่อสังคม ส่งผลให้แบรนด์ได้รับความสนใจในเชิงบวกและการบอกต่อปากต่อปาก สิ่งเหล่านี้จะช่วยเสริมภาพลักษณ์แบรนด์และดึงดูดลูกค้าเพิ่มขึ้น

Green Hotel มีมาตรฐานข้อบังคับอะไรบ้าง

โรงแรมสีเขียว (Green Hotel) คือ โรงแรมที่มุ่งมั่นที่จะลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและคาร์บอนฟุตพรินต์ พร้อมทั้งสร้างคุณค่าทางสังคมและพัฒนาชุมชนไปพร้อมกัน แม้จะไม่ได้มี ข้อบังคับทางกฎหมายตายตัว แต่ในไทยและต่างประเทศก็มีมาตรฐานที่เป็น “ใบเบิกทาง” สำหรับโรงแรมที่อยากแสดงความจริงใจเรื่องความยั่งยืน

• มาตรฐานในไทย: Green Leaf Certification

• ดำเนินการโดยมูลนิธิใบไม้เขียวร่วมกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.)

• ใช้ระบบ “1–5 ใบไม้” เป็นการประเมิน เพื่อสะท้อนระดับความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมของโรงแรม โดยเกณฑ์การประเมินครอบคลุมหลายด้านที่ SME สามารถนำไปปรับใช้ได้จริง ได้แก่

1. พลังงาน (Energy): การใช้เทคโนโลยีและอุปกรณ์ประหยัดไฟ เช่น หลอด LED ระบบเซ็นเซอร์ตรวจจับการเปิด–ปิดไฟ

2. น้ำ (Water): การติดตั้งสุขภัณฑ์ประหยัดน้ำ การรีไซเคิลน้ำเสียกลับมาใช้ใหม่

3. การจัดการขยะ (Waste): การคัดแยกขยะ การรีไซเคิล และการจัดทำปุ๋ยหมักจากเศษอาหาร

4. การจัดซื้อจัดจ้าง (Procurement): การเลือกใช้วัตถุดิบหรือสินค้าท้องถิ่นที่ยั่งยืนและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

5. การฝึกอบรมบุคลากร (Training & Policy): การอบรมพนักงานให้เข้าใจแนวปฏิบัติด้านสิ่งแวดล้อมและนโยบายที่เกี่ยวข้อง

6. การมีส่วนร่วมกับชุมชน (Community & CSR): การสนับสนุนกิจกรรมในท้องถิ่น การจ้างงานในพื้นที่ และการใช้ผลิตภัณฑ์จากผู้ประกอบการชุมชน

• ได้รับการยอมรับทั้งในประเทศและระดับภูมิภาค เหมาะกับโรงแรม SME ที่ต้องการสร้างความน่าเชื่อถือโดยไม่ต้องลงทุนสูง

• มาตรฐานสากลที่นิยม:

Green Key

มาตรฐานที่ดูแลโดย Foundation for Environmental Education (FEE) องค์กรไม่แสวงหากำไรจากเดนมาร์ก มีการรับรองโรงแรม รีสอร์ต และสถานที่ท่องเที่ยวกว่า 60 ประเทศ เน้นการท่องเที่ยวอย่างรับผิดชอบ การจัดการพลังงาน น้ำ ขยะ และการมีส่วนร่วมกับชุมชนท้องถิ่น

LEED (Leadership in Energy and Environmental Design)

จัดทำโดย U.S. Green Building Council (USGBC) ประเทศสหรัฐอเมริกา เป็นมาตรฐานสิ่งก่อสร้างที่ได้รับการยอมรับทั่วโลก ครอบคลุมทั้งอาคารใหม่และอาคารที่ปรับปรุง เน้นประสิทธิภาพการใช้พลังงาน น้ำ วัสดุ และคุณภาพสิ่งแวดล้อมภายในอาคาร โรงแรมที่ผ่าน LEED จึงสะท้อนความยั่งยืนตั้งแต่การออกแบบจนถึงการใช้งานจริง

Green Globe 

อยู่ภายใต้การกำกับของ Green Globe Certification องค์กรที่มีสำนักงานใหญ่ในสหรัฐอเมริกาและออสเตรเลีย เน้นการจัดการอย่างยั่งยืนของโรงแรม รีสอร์ต และธุรกิจท่องเที่ยว โดยมีเกณฑ์กว่า 40 ด้าน เช่น การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก การจัดการขยะ การปกป้องวัฒนธรรมท้องถิ่น

EarthCheck

พัฒนาโดย EC3 Global ประเทศออสเตรเลีย ได้รับการยอมรับทั่วโลก ใช้ระบบ Benchmarking & Certification ที่เข้มงวด ครอบคลุมทั้งการปล่อยคาร์บอน น้ำเสีย ขยะ การใช้พลังงาน และการมีส่วนร่วมกับชุมชน โรงแรมที่ผ่านการรับรองต้องมีการตรวจสอบ (Audit) ซ้ำทุกปีเพื่อรักษามาตรฐาน

GSTC (Global Sustainable Tourism Council)

เป็นมาตรฐานที่ออกโดย Global Sustainable Tourism Council ซึ่งเป็นองค์กรนานาชาติที่เกิดจากความร่วมมือของ UN Environment Programme (UNEP) และ UN World Tourism Organization (UNWTO) มาตรฐาน GSTC ใช้เป็นกรอบอ้างอิงระดับโลก ครอบคลุม 4 ด้าน ได้แก่

1. การจัดการอย่างยั่งยืน (Sustainable Management)

2. ผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจและสังคมที่เป็นธรรมต่อชุมชน

3. การดูแลรักษามรดกทางวัฒนธรรม

4. การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

การทำความเข้าใจเกณฑ์เหล่านี้ไม่เพียงช่วยให้โรงแรม SME เริ่มต้นปรับตัวได้ตรงจุด แต่ยังทำให้การยื่นขอรับรอง Green Leaf ในอนาคตง่ายขึ้น เพราะสิ่งที่ทำสอดคล้องกับเกณฑ์การประเมินตั้งแต่แรกเริ่ม

Roadmap 5 ขั้นตอนสู่การเป็นโรงแรมสีเขียว (The 5-Step Roadmap for SMEs)

เราจะอธิบาย 5 วิธีทําให้เป็น Green Hotel โดยสามารถเริ่มต้นได้ง่าย ๆ ไม่จำเป็นต้องใช้เงินลงทุนมหาศาล และยังเชื่อมโยงกับเกณฑ์มาตรฐานจริงอย่าง Green Leaf

ขั้นตอนที่ 1: “สำรวจ” - ค้นหาจุดรั่วไหลของต้นทุน (The Audit)

ก้าวแรกของการเริ่มต้นเป็นโรงแรมสีเขียว คือการสำรวจภายในโรงแรมเพื่อหาจุดที่สิ้นเปลืองทรัพยากรโดยไม่จำเป็น เช่น หลอดไฟที่ยังเป็นแบบเก่า ระบบน้ำที่มีรอยรั่ว หรือการใช้กระดาษที่มากเกินไป โดยสามารถใช้เช็กลิสต์จาก Green Leaf เป็นตัวช่วยในการวิเคราะห์เบื้องต้น

ขั้นตอนที่ 2: “เลือก” - โฟกัสที่ Low-Hanging Fruit (The Selection)

หลังจากสำรวจแล้ว ให้เลือกทำในสิ่งที่ให้ผลตอบแทนสูงแต่ใช้เงินลงทุนต่ำ หรือที่เรียกว่า “Low-Hanging Fruit” ซึ่งทำได้ง่ายและเห็นผลเร็ว เช่น การเปลี่ยนหลอดไฟเป็น LED การติดตั้งหัวก๊อกประหยัดน้ำ หรือการจัดตั้งถังขยะสำหรับคัดแยกอย่างชัดเจน ซึ่งทั้งหมดนี้สอดคล้องกับหมวด “Energy & Waste” ของ Green Leaf ที่ SME สามารถทำได้ทันที

ขั้นตอนที่ 3: “สื่อสาร” - สร้างการมีส่วนร่วมจากทีมงาน (Team Engagement)

ความสำเร็จในการเป็นโรงแรมสีเขียวไม่ได้มาจากเจ้าของเพียงคนเดียว แต่มาจากทุกคนในทีม ดังนั้นการสื่อสารให้พนักงานเข้าใจว่าทำไมเราต้องเป็นโรงแรมสีเขียว และให้พวกเขามีส่วนร่วมในกระบวนการตั้งแต่การเสนอไอเดียไปจนถึงการปฏิบัติจริง เช่น จัดอบรมเรื่องการแยกขยะ หรือมอบหมายให้พนักงานช่วยเก็บข้อมูลการใช้น้ำและไฟ สิ่งเหล่านี้ไม่เพียงช่วยประหยัดต้นทุน แต่ยังเป็นส่วนหนึ่งของเกณฑ์ “Training & Policy” ของ Green Leaf ด้วย

ขั้นตอนที่ 4: “บอกเล่า”- สื่อสารเรื่องราวสู่ลูกค้าอย่างจริงใจ (Guest Communication)

ทำการตลาดด้วยความจริงใจ เล่าเรื่องราวเบื้องหลังการทำงานของโรงแรมอย่างโปร่งใสว่าทำไมถึงเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ในท้องถิ่น หรือทำไมถึงขอให้ลูกค้าช่วยประหยัดน้ำ การสื่อสารเหล่านี้ช่วยให้แขกรู้สึกมีส่วนร่วมและเกิดความภาคภูมิใจร่วมกับโรงแรม

ขั้นตอนที่ 5: “วัดผล” - ติดตามและเฉลิมฉลองความสำเร็จ (The Measurement)

 การวัดผลและติดตามผลลัพธ์ด้านสิ่งแวดล้อมที่จับต้องได้ เช่น การลดค่าไฟได้กี่เปอร์เซ็นต์ภายในหกเดือน แล้วนำผลลัพธ์มาแบ่งปันกับทีมงาน เมื่อระบบเริ่มชัดเจน โรงแรมสามารถต่อยอดไปสู่การยื่นขอรับรองมาตรฐาน Green Leaf เพื่อยืนยันความสำเร็จและเพิ่มความน่าเชื่อถือ

Case Study: ถอดบทเรียนจาก “ทั่วโลก” สู่ “การลงมือทำจริง” ของโรงแรมสีเขียวในไทย

กรณีศึกษาเชิงสร้างแรงบันดาลใจ: บทเรียนจากโรงแรมสีเขียวระดับโลก

Sani Resort ประเทศกรีซ

Sani Resort เป็นโรงแรมสีเขียวริมชายหาด ตั้งอยู่บนคาบสมุทร Halkidiki ประเทศกรีซ ที่ผสมผสานความหรูหราเข้ากับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน รีสอร์ตแห่งนี้ได้รับการรับรอง Green Key ซึ่งเป็นมาตรฐานสากลด้านการจัดการสิ่งแวดล้อมในธุรกิจโรงแรม โดยมีการดำเนินงานที่โดดเด่น ได้แก่

• การใช้พลังงานสะอาด 100% Sani Resort ได้เปลี่ยนมาใช้ไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียน 100% ตั้งแต่ปี 2019  โดยมีใบรับรองแหล่งที่มา ซึ่งเป็นการแสดงถึงความมุ่งมั่นที่ชัดเจนในการมุ่งมั่นสู่เป้าหมาย Carbon Neutral นอกจากนี้ยังมีการตั้งเป้าหมายลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนสุทธิให้เป็นศูนย์ (Net Zero Carbon Emissions) ภายในปี 2030 อีกด้วย

• โครงการชดเชยคาร์บอน (Carbon Offsetting) โรงแรมสีเขียวแห่งนี้ไม่เพียงแค่ลดการปล่อยก๊าซในรีสอร์ต แต่มีการพัฒนาโครงการในพื้นที่ชุ่มน้ำ Sani Wetlands เพื่อชดเชยการปล่อยก๊าซในท้องถิ่น ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความรับผิดชอบต่อส่วนรวม

• การจัดการขยะอาหาร โรงแรมใช้เทคโนโลยี AI เพื่อติดตามและวิเคราะห์ข้อมูลขยะอาหาร ทำให้สามารถวางแผนการจัดซื้อวัตถุดิบและปรับปรุงกระบวนการทำอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อลดขยะอาหารที่เกิดขึ้นตั้งแต่ต้นทาง
  
  

SME สามารถสร้างโรงแรมสีเขียวได้ด้วยการตั้งเป้าหมายให้เป็นการ Carbon Neutral ได้ และค่อย ๆ ทำตั้งเป้าหมายแบบมีระยะเวลากำหนด รวมถึงการใช้เทคโนโลยีให้เป็นประโยชน์อาจไม่จำเป็นต้องใช้เทคโนโลยี AI ราคาแพง แต่สามารถเริ่มจากการให้พนักงานจดบันทึกข้อมูลขยะอาหาร หรือใช้แอปพลิเคชันช่วยติดตามการใช้พลังงาน เพื่อนำข้อมูลมาวางแผนการดำเนินงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

คำถามที่พบบ่อย (FAQ) สำหรับ SME เจ้าของโรงแรมสีเขียว 

การขอใบรับรอง (Certification) ยากไหม? และจำเป็นต้องทำในตอนเริ่มต้นหรือไม่?

การขอใบรับรองด้านความยั่งยืนสำหรับโรงแรมสีเขียวนั้น ไม่ได้ยากเกินความสามารถของ SME แต่ต้องอาศัยการวางแผนและลงมือทำอย่างต่อเนื่อง ยกตัวอย่างจากเกณฑ์การประเมินของ Green Hotel ได้แก่ นโยบายด้านการบริการที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม การพัฒนาบุคลากร การจัดซื้อจัดจ้างที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม การจัดการสิ่งแวดล้อมและพลังงาน การมีส่วนร่วมกับท้องถิ่นและชุมชน เป็นต้น หากโรงแรมสามารถทำตามหลักการเหล่านี้ก็จะสามารถผ่านเกณฑ์และมีใบรับรองโรงแรมสีเขียวได้ 

อย่างไรก็ตาม การขอใบรับรองไม่จำเป็นต้องทำตั้งแต่แรก สิ่งสำคัญในช่วงเริ่มต้นคือการสร้างรากฐานที่แข็งแกร่งด้วยการลงมือทำตามหลักการโรงแรมสีเขียว เมื่อระบบชัดเจนแล้ว ใบรับรองจะเป็นเครื่องมือที่ช่วยยืนยันความน่าเชื่อถือ และสร้างจุดขายที่แตกต่างให้กับโรงแรมของคุณในระยะยาว

จะทำการตลาด Green Hotel อย่างไรไม่ให้ดูน่าเบื่อหรือเหมือน 'ฟอกเขียว' (Greenwashing) ?

การทำการตลาดโรงแรมสีเขียวอย่างมีประสิทธิภาพและน่าเชื่อถือ หัวใจสำคัญคือความจริงใจและความโปร่งใส ผู้ประกอบการควรเน้นการสื่อสารด้วยข้อมูลที่เฉพาะเจาะจงและวัดผลได้ รวมถึงการสร้างการมีส่วนร่วมกับลูกค้าและพนักงาน เพื่อให้ทุกคนเป็นส่วนหนึ่งของการเดินทางสู่ความยั่งยืนอย่างแท้จริง ซึ่งจะช่วยสร้างความเชื่อมั่นในระยะยาวและดึงดูดลูกค้าได้อย่างแท้จริง

บทสรุป: ความยั่งยืนคือการเดินทางที่เริ่มต้นได้จากก้าวแรก

การขับเคลื่อนสู่การเป็นโรงแรมสีเขียวไม่เพียงช่วยลดต้นทุนการดำเนินงาน ดึงดูดลูกค้ากลุ่มใหม่ และสร้างเรื่องราวที่แตกต่างให้กับแบรนด์ แต่ยังสอดรับกับพฤติกรรมผู้บริโภคยุคใหม่ที่ให้ความสำคัญกับ Purpose-driven tourism หรือการเลือกที่พักโดยยึดจากคุณค่าและเป้าหมายส่วนตัว เช่น การลดรอยเท้าคาร์บอน การสนับสนุนชุมชนท้องถิ่น หรือการพักผ่อนที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม แนวโน้มนี้ได้รับการยืนยันจากรายงานด้านการท่องเที่ยวระดับสากล ไม่ว่าจะเป็น Booking.com Sustainable Travel Report ที่สะท้อนว่านักท่องเที่ยวรุ่นใหม่กว่า 70% คำนึงถึงจุดประสงค์ทางสิ่งแวดล้อมและสังคมเมื่อเลือกที่พัก

ดังนั้น การปรับตัวของโรงแรม SME เพื่อรองรับความต้องการที่ขับเคลื่อนด้วย “วัตถุประสงค์” จึงไม่ใช่เพียงการสร้างแต้มต่อทางธุรกิจ แต่ยังเป็นการยกระดับความสามารถในการแข่งขัน และส่งผลดีต่อชุมชน สังคม และสิ่งแวดล้อมในระยะยาว

ข้อมูลอ้างอิง

1. Building Green and Resilient Hotels: Investing in our Planet สืบค้นเมื่อวันที่ 17 กันยายน 2568 จาก https://sustainablehospitalityalliance.org/building-green-resilient-hotels-ifc/

2. The Green Hotel: The Future King of Hospitalityสืบค้นเมื่อวันที่ 17 กันยายน 2568 จาก https://www.cvent.com/en/blog/hospitality/green-hotel#toc-why-should-your-hotel-go-green-if-it-hasn-t-already

3. Sani Resort สืบค้นเมื่อวันที่ 18 กันยายน 2568 จาก https://sani-resort.com/sustainability/zero-carbon-footprint-project

4. Green Key establishment, Sani Resort, publishes their Environmental, Social and Governance Report สืบค้นเมื่อวันที่ 18 กันยายน 2568 จาก https://www.greenkey.global/stories-news-1/green-key-establishment-sani-resort

5. Foundation for Environmental Education สืบค้นเมื่อวันที่ 29 กันยายน 2568 จาก https://www.greenkey.global/join-fee

6. LEED rating system สืบค้นเมื่อวันที่ 29 กันยายน 2568 จาก https://www.usgbc.org/leed

7. Green Globe Certification Standard Hotels & Resorts V1.7 สืบค้นเมื่อวันที่ 29 กันยายน 2568 จาก https://www.greenglobe.com/green-globe-standard

8. Certified Sustainable Destinations สืบค้นเมื่อวันที่ 29 กันยายน 2568 จาก https://www.gstc.org/certified-sustainable-destinations

9. Booking.com Sustainable Travel Report 2024 สืบค้นเมื่อวันที่ 29 กันยายน 2568 จาก https://www.gstc.org/booking-sustainable-travel-report-2024