Six Thinking Hats

  จากหนังสือหลาย ๆ เล่มที่พยายามจะบอกเราว่า “ความสำเร็จนั้นอยู่ที่วิธีคิด” หนังสือเรื่อง Six Thinking Hats ก็เป็นอีกเล่มที่อธิบายให้เราได้เห็นว่าระบบคิดเป็นเรื่องสำคัญ การคิดอย่างถูกวิธี จะสามารถช่วยเราคิดกลยุทธ์ คิดสร้างสรรค์ รวมไปถึงสามารถแก้ปัญหาและตัดสินใจได้อย่างถูกต้อง ซึ่งถือเป็นทักษะที่สำคัญอย่างหนึ่งที่ผู้บริหารควรมี   Six Thinking Hats นี้เป็นผลงานของ Edward de Bono ผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาและการพัฒนาตน ผู้ริเริ่มแนวคิดเรื่อง Lateral Thinking หรือการคิดนอกกรอบ   Edward de Bono กล่าวว่า “The main difficulty of thinking is confusion” ดังนั้นเพื่อให้เราสามารถคิดอย่างเป็นระบบมากขึ้น เขาจึงได้เสนอแนวคิด “Six Thinking Hats” เป็นเทคนิคการคิดอย่างมีระบบที่จะช่วยจัดระเบียบการคิด จำแนกการคิด และทำให้เราสามารถคิดอย่างมีจุดโฟกัสมากขึ้น จึงทำให้การคิดมีประสิทธิภาพ โดยเขาอธิบายว่าหมวกแต่ละใบนั้นจะทำให้เกิดพลังการคิดในทิศทางใดทิศทางหนึ่งที่แตกต่างกัน เมื่อเราสวมหมวกใบใดใบหนึ่ง เราจะมีความคิดและความเห็นที่เป็นอิสระ ช่วยลดความขัดแย้งหรือความสับสนที่เกิดขึ้น และทำให้สามารถดึงเอาศักยภาพของความคิดด้านนั้น ๆ ออกมาใช้ได้อย่างเต็มที่   หนังสือเล่มนี้จะแบ่งเป็นบทๆ แต่ละบทจะเป็นเรื่องของหมวกแต่ละใบ โดยหมวกแต่ละใบก็จะมีแต่ละสี ซึ่งผู้เขียนกล่าวว่าคนเราจะสวมหมวกแต่ละสีในเวลาที่คิดในเรื่องแต่ละเรื่องที่แตกต่างกันออกไป ดังนี้

• White Hat หมวกสีขาว เป็นหมวกที่จะใช้สวมเวลาที่เราคิดด้านตรรกะ ความเป็นเหตุเป็นผล เพราะสีขาวเป็นสีที่ชี้ให้เห็นถึงความเป็นกลาง จึงเกี่ยวข้องกับข้อเท็จจริงเท่านั้น ไม่มีความคิดเห็นเพิ่มเติม
• Red Hat หมวกสีแดง เป็นหมวกที่ใช้สวมเมื่อต้องการแสดงอารมณ์ความรู้สึก เมื่อสวมหมวกสีนี้ เราสามารถบอกความรู้สึกของตนเองว่าชอบ ไม่ชอบ ดี ไม่ดี โดยไม่จำเป็นต้องมีเหตุผลประกอบ
• Black Hat หมวกสีดำ ซึ่งเป็นสีแห่งความมืดหม่น การปฏิเสธ การระแวดระวัง เราจะสวมหมวกสีนี้ เมื่อต้องพูดถึงเรื่องปัญหาอุปสรรค จุดอ่อนข้อด้อย ข้อที่ควรคำนึงถึงต่าง ๆ โดยมีการใช้เหตุผลประกอบ ซึ่งทำให้เรามีความคิดที่รอบคอบมากขึ้น
• Yellow Hat หมวกสีเหลือง เพราะสีเหลืองเป็นสีแห่งความสว่างสดใส เมื่อสวมหมวกใบนี้ เราจะคิดถึงจุดเด่น โอกาส สิ่งที่เป็นประโยชน์ และการคาดการณ์ในเชิงบวก
• Green Hat หมวกสีเขียว เป็นสีที่แสดงถึงความอุดมสมบูรณ์และการเจริญเติบโต เมื่อสวมหมวกสีนี้ เราจะคิดอย่างสร้างสรรค์ คิดถึงสิ่งที่แปลก ๆ ใหม่ๆ เพื่อก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้น
• Blue Hat หมวกสีน้ำเงิน เป็นสีที่สื่อถึงความสงบ หมวกใบนี้จึงเป็นหมวกที่เกี่ยวกับกระบวนการคิด การจัดระเบียบความคิดและการควบคุมความคิด ซึ่งหมายถึงภาพรวมหรือข้อสรุปนั่นเอง

  และไม่ใช่แค่เพียงแนวคิดเรื่อง Six Thinking Hats นี้จะเหมาะกับองค์กรทางธุรกิจเท่านั้น แต่ทุกผู้คน ทุกเพศ ทุกวัย ทุกอาชีพ และวัฒนธรรม ก็สามารถนำแนวคิดนี้มาใช้ในการคิดกับทุกเรื่องราวได้เช่นกัน เพราะมันจะช่วยให้ได้ความคิดที่ชัดเจน ทำให้การสื่อสารถูกต้อง และจะนำมาซึ่งความสำเร็จในทุกสิ่งอย่าง