โปรตีน ‘จี้งหรีด’ เทรนด์อาหารมาแรง เลี้ยงง่าย-ต้นทุนต่ำ

ในปัจจุบันแมลงได้รับความนิยมและถูกนำมาประยุกต์ รวมถึงใช้เป็นองค์ประกอบที่สำคัญของอาหาร มีการรับประทานอย่างแพร่หลายมากขึ้นทั่วโลก เนื่องจากมีงานวิจัยต่างๆ ได้ให้การรับรองว่าแมลงเป็นอาหารที่ให้โปรตีนสูง รวมถึงสามารถเป็นแหล่งอาหารทางเลือกใหม่ ที่จะนำมาใช้แก้ไขปัญหาการขาดแคลนอาหารที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต จึงทำให้ได้รับความสนใจจากผู้บริโภคจำนวนมากโดยเฉพาะในตลาดเอเชียและยุโรป อาทิ เวียดนาม แคนาดา และสหรัฐอเมริกา โดย Food and Agriculture Organisation of the United Nation ได้คาดการณ์มูลค่าตลาดแมลงเพื่อการบริโภคในตลาดโลก จะเพิ่มเป็น 1.5 พันล้านเหรียญสหรัฐ ภายในปี 2566

โดยเฉพาะ “จิ้งหรีด” ที่มีการนำไปแปรรูปโปรตีนผงทดแทนเนื้อสัตว์ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายทั่วโลก ทั้งสหรัฐอเมริกา และสหภาพยุโรป (อียู) ที่มีความต้องการเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง มีมูลค่าตลาดมากกว่า 400 ล้านเหรียญสหรัฐอเมริกาต่อปี โดยประเทศไทยถือว่าเป็นผู้ผลิตและส่งออกรายหลักของโลก

ไม่พลาดทุกข้อมูล ข่าวสารที่น่าสนใจ อย่าลืมกดไลก์ Facebook bangkokbanksme 

สาเหตุที่ทั่วโลกหันมาบริโภค "จิ้งหรีด" แปรรูปชนิดผงเนื่องจากให้โปรตีนสูง ทำให้สามารถบริโภคทดแทนเนื้อสัตว์ได้ โดยจิ้งหรีดที่แปรรูปเป็นผง 100 กรัมจะให้โปรตีนได้สูงถึง 50% ขณะที่เนื้อสัตว์อื่นๆ จะให้โปรตีนแค่ 30% ที่สำคัญเพาะจิ้งหรีดใช้วัตถุดิบไม่มากและสร้างมลพิษให้โลกน้อยมาก ซึ่งการเพาะเลี้ยงจิ้งหรีดจะปล่อยก๊าซเรือนกระจกน้อยกว่าเลี้ยงสัตว์ชนิดอื่นๆ อีกทั้งยังพบว่าสามารถเพาะเลี้ยงให้เป็นอาหารที่ไร้กลูเตน เหมาะสำหรับคนแพ้กลูเตนที่มีอยู่มากมายในทุกวันนี้

จากแนวโน้มตลาดโลกมีความต้องการเพิ่มสูงขึ้นต่อเนื่อง เพราะเป็นอาหารโปรตีนแห่งอนาคต แต่เกษตรกรไทยจะเข้าไปมีส่วนแบ่งตลาดได้นั้นต้องเพาะเลี้ยงจิ้งหรีดให้ได้มาตรฐานของตลาดโลก กระนั้นไม่ใช่ปัญหา เนื่องจากตอนนี้สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช.) เร่งส่งเสริมการเพาะเลี้ยงจิ้งหรีดในรูปแบบแปลงใหญ่ให้ได้มาตรฐาน มกษ. 8202–2560 (GAP ฟาร์มจิ้งหรีด) เพื่อผลักดันการเปิดตลาด ขยายการส่งออกไปยังสหรัฐอเมริกา, สหภาพยุโรป และเม็กซิโก ซึ่งเป็นตลาดใหม่ที่มีความต้องการสูง

ยกระดับเลี้ยงจิ้งหรีด GAP ส่งออกต่างประเทศ

น.ส.จูอะดี พงศ์มณีรัตน์ เลขาธิการสำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช.) ยืนยันว่าการเพาะเลี้ยงจิ้งหรีดกำลังกลายเป็นสัตว์เศรษฐกิจตัวใหม่ที่มีอนาคตและแนวโน้มสดใสแน่นอน เนื่องจากเทรนด์ตลาดโลกหันมาให้ความสำคัญกับการรับประทานแมลงแปรรูปเป็นผงที่ให้โปรตีนสูง ทาง มกอช. จึงมอบหมายให้กรมปศุสัตว์เร่งขับเคลื่อนส่งเสริมยกระดับการเพาะเลี้ยงจิ้งหรีด GAP ภายใต้นโยบายการเกษตรแบบแปลงใหญ่ โดยที่ผ่านมานำร่องในพื้นที่จังหวัดสุโขทัยเป็นโมเดล จากนั้นจะนำไปใช้เป็นต้นแบบให้เกษตรกรทำการเพาะเลี้ยงทั่วประเทศ

“มาตรฐานฟาร์มจิ้งหรีด มกษ.8202-2560 เป็นมาตรฐานทั่วไปและทั่วโลกให้การยอมรับ อีกทั้งเพื่อสร้างความเชื่อมั่นของผู้บริโภคต่อความปลอดภัยของผลิตผลจากจิ้งหรีด โดยมีกรมปศุสัตว์เป็นหน่วยงานรับผิดชอบในการตรวจรับรองตามมาตรฐานฟาร์มจิ้งหรีด ทั้งสายพันธุ์ทองดำ ทองแดง และสะดิ้ง ซึ่งทุกวันนี้มีกำลังการผลิตรวมมากกว่า 7,000 ตันต่อปี คิดเป็นมูลค่าประมาณปีละ 1,000 ล้านบาท”

หลังจากกรมปศุสัตว์ส่งเสริมให้เกษตรกรเลี้ยงจี้งหรีด GAP  ไม่ต้องเป็นห่วงว่าจะสินค้าจะล้นตลาดและราคาตกต่ำ เนื่องจากทาง มกอช. ได้ร่วมกับหน่วยงานภาครัฐ ดำเนินการขอเปิดตลาดรายการสินค้าผงแป้งจิ้งหรีดและจิ้งหรีดแช่แข็งไปยังตลาดสหรัฐอเมริกา, ยุโรป โดยเฉพาะประเทศเม็กซิโก ตลาดใหม่ที่มีศักยภาพ กำลังเร่งขอเปิดตลาดกับหน่วยงานเกษตรและอาหารของเม็กซิโก (SENASICA) เป็นที่เรียบร้อย ขณะนี้อยู่ในระหว่างรอการพิจารณาและการตอบกลับจากทางเม็กซิโกซึ่งก็ไม่น่าจะมีปัญหา เนื่องจากตลาดเม็กซิโกให้ความสำคัญกับตลาดไทยอยู่แล้ว

สุโขทัยโมเดลเลี้ยงจิ้งหรีดโรงเรือนระบบปิดและเปิด

ข้อดีของการเลี้ยงจิ้งหรีดไห้ได้มาตรฐาน มกษ. 8202–2560 (GAP ฟาร์มจิ้งหรีด) น.ส.ชุติกาญจน์ เจื้อยแจ้ว ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผู้เลี้ยงจิ้งหรีดแปลงใหญ่ “ชุติกาญจน์ฟาร์ม” ตำบลท่าชัย อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย ต้นแบบเพาะเลี้ยงจิ้งหรีดแปลงใหญ่ GAP บอกว่า ทุกวันนี้มีสมาชิกทั้งสิ้น 36 ราย มีการเลี้ยงจิ้งหรีดในระบบโรงเรือนทั้งแบบปิดและแบบเปิดครบวงจร เพาะไข่ 1 ตัว ได้ 200 ฟอง ซึ่งทุกขั้นตอนผ่านการรับรองมาตรฐานฟาร์มเลี้ยงจิ้งหรีด GAP สามารถกำหนดราคานำตลาดได้และไม่เกิดการแข่งขันราคากันเองระหว่างเกษตรกรผู้เพาะเลี้ยงจิ้งหรีด ซึ่งตลาดส่วนใหญ่เป็นตลาดต่างประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา, เม็กซิโก, สวิตเซอร์แลนด์ และยุโรป ฯลฯ ส่วนลูกค้าในประเทศ จะเน้นการจำหน่ายทางออนไลน์ ทั้งปลีก-ส่ง

น.ส.ชุติกาญจน์ บอกอีกว่า สินค้าของชุติกาญจน์ฟาร์มเน้นการแปรรูปเป็นหลัก ได้แก่ ผงโปรตีนจากจิ้งหรีด 100% จิ้งหรีดอบกรอบปรุงรส ข้าวเกรียบ คุกกี้ และน้ำพริก ทำให้กลุ่มมีรายได้เฉลี่ยเดือนละประมาณ 1.6 ล้านบาท หรือปีละ 19.2 ล้านบาท แต่ปริมาณยังไม่เพียงพอกับความต้องการของตลาด โดยเฉพาะผงโปรตีนจากจิ้งหรีด ร้อยละ 90 จะส่งออกต่างประเทศ มีเพียงร้อยละ 10 เท่านั้นที่จำหน่ายภายในประเทศ

ขั้นตอนเลี้ยงจิ้งหรีดไม่ยุ่งยาก ต้นทุนต่ำ

การเลี้ยงจิ้งหรีดไม่ใช่เรื่องยุ่งยาก ต้นทุนต่ำ ใช้วัสดุราคาไม่แพง สะดวก ทำความสะอาดง่าย โดยอุปกรณ์การเพาะเลี้ยง ประกอบด้วย

1. ไข่จิ้งหรีด

2. กล่องฟิวเจอร์บอร์ด

3. ลังไข่ แบบกระดาษ ยิ่งเยอะยิ่งดี และ

4. จานสำหรับให้อาหาร น้ำ ใช้จานหรือวัสดุที่จิ้งหรีดเข้าไปกินได้

สำหรับวงจรชีวิตจิ้งหรีด ช่วงระยะจากไข่ถึงตัวอ่อนใช้ระยะเวลา 7-12 วัน กรณีอุณหภูมิช่วงหน้าร้อน และระยะเวลา 15-25 วันช่วงหน้าหนาวหรืออากาศเย็น หลังจากฟักแล้วก็ไปวางไว้ในกล่องที่เตรียมไว้ ส่วนการให้อาหารระยะตัวอ่อนให้ใช้อาหารไก่เล็ก บด หรือตำให้ละเอียดคลุกกับร่ำอ่อนโรยให้ทั่วกล่อง

การให้อาหารหลังจากจิ้งหรีดเริ่มโตประมาณ 2-3 อาทิตย์ ผัก ใบไม้ ใบหญ้า ผักผลไม้ทั่วไป การให้น้ำควรใช้ฟองน้ำชุปน้ำให้ชุ่มแล้วน้ำไปวางไว้ในภาชนะที่เตรียมไว้ ระวังอย่าให้น้ำเลอะออกมา เพราะตัวอ่อนอาจจมน้ำ ส่วนช่วงระยะโตเต็มวัย จะใช้เวลาระยะ 45-50 วันซึ่งพร้อมที่จะวางไข่ ให้ฟังเสียงจิ้งหรีดร้อง ระยะเสียงจิ้งหรีดอาทิตย์แรกเสียงร้องสำหรับหาคู่ หลังจากนั้นเสียงจิ้งหรีดจะร้องถี่และดัง ให้เอาภาชนะเพื่อเป็นที่วางไข่ หลังจากเก็บไข่ได้ตามต้องการแล้ว ก็ให้เว้นระยะอีกวันถึงสองวัน งดให้อาหารเม็ด ให้ผัก หรือผลไม้เพื่อเตรียมเก็บผลผลิตออกขายต่อไป และยังคงมีไข่ในท้องเพื่อเพิ่มความอร่อยให้กับลูกค้า ซึ่งการเลี้ยงจี้งหรีดจะคืนทุนภายใน 2 ปี

อีกธุรกิจที่เกษตรกรไทยต้องสนใจเป็นพิเศษ เนื่องจากการเพาะเลี้ยง “จิ้งหรีด” แมลงเศรษฐกิจ เลี้ยงง่าย ไม่ยุ่งยากต้นทุนต่ำ แต่ผลตอบแทนสูง ตลาดมีความต้องการทั้งในและต่างประเทศจำนวนมาก โดยเฉพาะตลาดโลกต้องการผงโปรตีนชั้นสูงจากแมลงจิ้งหรีดไม่ต่ำกว่า 1 แสนล้านตันต่อปี 

สมัครสินเชื่อ >>สินเชื่อธุรกิจบัวหลวง SMEs ดีแน่นอน<<

‘จิ้งหรีดไทย’ โปรตีนทางเลือกที่ตลาดโลกต้องการ

‘เลี้ยงจิ้งหรีด’ ส่งออกตลาดยุโรปอนาคตสดใส