SME สู้ยักษ์: พลิกเกมธุรกิจด้วย Generative AI บอกเล่าเรื่องราวผ่านมุมมองของดร. วิโรจน์ จิรพัฒนกุล ผู้ร่วมก่อตั้งและกรรมการผู้จัดการบริษัท สคูลดิโอ จำกัด

ในยุคที่บริษัทยักษ์ใหญ่มีความได้เปรียบในทุกมิติ ธุรกิจ SME จะแข่งขันได้อย่างไร? เทคโนโลยี Generative AI สามารถเป็น 'เครื่องมือพลิกเกม' ที่ทรงพลังที่สุด เปรียบเสมือนการติดอาวุธครบมือให้ธุรกิจของคุณ ตั้งแต่ยกระดับทุกการตัดสินใจ  สร้างสรรค์อย่างลื่นไหล ไปจนถึงการทำงานอัตโนมัติเชื่อมต่อกับทุกระบบ แนวทางและตัวอย่างในบทความนี้จะเปลี่ยนคุณจากผู้ประกอบการที่แค่ 'จับตาดู' ให้กลายเป็น 'ผู้เล่น' ที่พร้อมลงสนามและแข่งขันได้ทันที

เรื่องโดย ดร.วิโรจน์ จิรพัฒนกุล (กรรมการผู้จัดการ บริษัท สคูลดิโอ จำกัด)

ตอนนี้หลายท่านคงเคยได้ลองใช้เครื่องมือ Generative AI (GenAI) อย่าง ChatGPT, Microsoft Copilot หรือ Gemini กันมาบ้างแล้ว หลายคนอาจจะใช้งานเครื่องมือเหล่านี้ในการเป็นผู้ช่วยส่วนตัวสำหรับงานเล็ก ๆ น้อย ๆ เช่น ร่างอีเมล สรุปบทความ หรือตอบคำถามที่เราสงสัย แต่ GenAI ในวันนี้ มีศักยภาพมากกว่าที่หลายคนคิด สำหรับธุรกิจ SME แล้ว นี่คือ เครื่องมือ “พลิกเกม” ที่จะช่วยให้เราแข่งขันกับบริษัทใหญ่ได้อย่างเท่าเทียม

ที่ผ่านมา บริษัทใหญ่มักมีข้อได้เปรียบในการแข่งขันกับธุรกิจ SME อยู่เสมอ ทั้งในเรื่องของเงินทุนมหาศาล ทีมงานที่มีความรู้ความสามารถ และเทคโนโลยีในการเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน แต่ GenAI กำลังจะเข้ามาเป็น “กำลังเสริม” ให้ SME ตั้งแต่เป็นเลขา ที่ปรึกษาธุรกิจ ครีเอทีฟ ดีไซน์เนอร์ หรือแม้กระทั่งโปรแกรมเมอร์ และที่สำคัญที่สุด คือกำลังเสริมทั้งหมดนี้มาในราคาที่จับต้องได้ 

ในบทความนี้เราจะมาดูตัวอย่างกันว่า เจ้าของธุรกิจ SME สามารถเริ่มใช้ Generative AI เพื่อติดอาวุธให้กับธุรกิจของคุณได้อย่างไร? 

1. ยกระดับทุกการตัดสินใจ 

ผู้ช่วยงานเอกสารที่อ่านเร็ว สรุปไว และเขียนเก่ง

ในโลกที่เต็มไปด้วยข้อมูลข่าวสาร เราเสียเวลาไปไม่น้อยในแต่ละวันกับการจัดการเอกสาร ความสามารถที่โดดเด่นที่สุดอย่างหนึ่งของ GenAI คือ ความฉลาดทางภาษา เราสามารถใช้ GenAI อ่านทำความเข้าใจเอกสารจำนวนมาก แล้วให้มันช่วยแปล สรุป ตอบคำถาม หรือเขียนใหม่ในรูปแบบที่เราต้องการได้ 

• ทีมทรัพยากรบุคคลสามารถนำเรซูเม่ให้ AI ช่วยประเมินว่าผู้สมัครมีคุณสมบัติตรงกับความต้องการของหน่วยงานมากน้อยแค่ไหน

• ทีมพัฒนาธุรกิจสามารถนำรายงานปริมาณมากมาให้ AI ช่วยสรุป เพื่อให้เห็นภาพรวม และถามคำถามที่เฉพาะเจาะจงเพิ่มเติม เพื่อหาคำตอบอย่างรวดเร็ว

ลองสำรวจการทำงานในทีมของคุณดูว่า มีงานเอกสารหรือข้อมูลส่วนใดที่พนักงานต้องทำซ้ำ ๆ เป็นประจำหรือไม่?  งานเหล่านี้คือจุดเริ่มต้นที่ดีที่สุดในการนำ GenAI เข้ามาช่วยลดเวลาทำงานและเพิ่มประสิทธิภาพได้ทันที

นอกจากนี้ Generative AI ทุกวันนี้มีความสามารถในการทำความเข้าใจข้อมูลหลากหลายรูปแบบ (Multimodal) ทั้งข้อความ ภาพ เสียง และวิดีโอ ซึ่งเป็นข้อมูลที่องค์กรมีอยู่เยอะมาก ๆ แต่ที่ผ่านมาไม่ค่อยได้ใช้ประโยชน์สักเท่าไหร่ เพราะต้องอาศัยมนุษย์ในการทำความเข้าใจเท่านั้น เทคโนโลยี Multimodal AI นี้กำลังจะเข้ามาเพิ่มขีดความสามารถในการนำข้อมูลในองค์กรไปใช้งานมากขึ้น 

• ทีมบัญชีสามารถถ่ายภาพใบเสร็จ สลิปโอนเงินต่าง ๆ แล้วให้ AI ช่วยสรุปข้อมูลออกมาเป็นตาราง เพื่อนำไปทำการคำนวณต่อ

• ทีมปฏิบัติการสามารถตรวจสอบพื้นที่จากภาพถ่ายว่าเป็นไปตามแนวปฏิบัติที่กำหนดไว้หรือไม่ เช่น มีถังดับเพลิงอยู่ในจุดที่กำหนด หรือไม่มีสิ่งกีดขวางประตูบันไดหนีไฟ

• ทีมการตลาดสามารถให้ AI ดูวิดีโอแล้ว เขียนสรุป หรือหาท่อนเด็ด ๆ เพื่อนำไปตัดเป็นวิดีโอสั้น (shorts) เพื่อโปรโมตเนื้อหา (ตัวอย่างการใช้เครื่องมือ Google AI Studio: ข้อมูลจากบทความ “ตัดคอนเทนต์ไวขึ้น 10 เท่า! แค่ใช้ ‘Google AI Studio’” โดย Skooldio)

• ในทุกการประชุม เราสามารถบันทึกเสียงแล้วให้ AI ถอดแนวคิดในการตัดสินใจ แนวทางการทำงาน เพื่อรวบรวมองค์ความรู้ที่มีอยู่ในองค์กร (Knowledge Management) 

ที่ปรึกษาธุรกิจ ที่รอบรู้หลากหลายศาสตร์ 

GenAI เรียนรู้จากข้อมูลทั้ง Internet ดังนั้นเรื่องอะไรที่เราไม่เชี่ยวชาญ มีโอกาสสูงมากที่ AI จะตอบคำถามในเรื่องนั้น ๆ ได้ดีกว่าเรา ธุรกิจ SME สามารถใช้ GenAI เป็น “ที่ปรึกษา” ช่วยตอบคำถาม วิเคราะห์ปัญหา อธิบายหลักการ เฟรมเวิร์คต่าง ๆ พร้อมแนวทางการประยุกต์ใช้ รวมไปถึงการนำเสนอทางเลือกในการแก้ไขปัญหา

• ทีมปฏิบัติการสามารถให้ AI ช่วยวิเคราะห์ว่ากระบวนการทำงานปัจจุบันสอดคล้องกับหลักการของ LEAN มากน้อยเพียงใด มีจุดใดที่สามารถพัฒนาปรับปรุงให้ดีขึ้นได้

• ทีมพัฒนาธุรกิจสามารถใช้ AI ช่วยวิเคราะห์สาเหตุของปัญหา (เช่น กำไรลด หรือลูกค้าไม่กลับมาซื้อสินค้าซ้ำ) อย่างเป็นระบบพร้อมเสนอแนวทางแก้ไข

• ทีมขายสามารถใช้ AI ช่วยเสนอกลุ่มเป้าหมาย หรือ Persona ของลูกค้าที่อาจจะสนใจสินค้าของเราเพื่อวางกลยุทธ์ในการบุกตลาดใหม่

อย่างไรก็ตาม “ที่ปรึกษา” ไม่ว่าจะเป็นคนหรือ AI จะให้คำแนะนำที่ดีได้ จำเป็นต้องรู้ “บริบท” ของปัญหาก่อน เช่น ข้อมูลเกี่ยวกับธุรกิจ ตลาดหรือคู่แข่ง รายละเอียดสินค้า กระบวนการทำงานต่าง ๆ เป็นต้น หากเราเขียน Prompt เพียงสั้น ๆ โดยไม่ระบุบริบทต่าง ๆ ให้ชัดเจน ก็จะได้คำตอบกลาง ๆ ที่อาจจะไม่ตอบโจทย์ธุรกิจเราโดยตรง 

โปรแกรมเมอร์ นักวิเคราะห์ข้อมูล เขียนโค้ดได้อย่างคล่องแคล่ว

ที่ผ่านมาแทบจะเป็นไปไม่ได้เลยที่ SME จะสามารถจ้างโปรแกรมเมอร์หรือนักวิเคราะห์ข้อมูลเก่ง ๆ มาช่วยงานได้ ทั้งสู้ค่าตัวกับองค์กรใหญ่ ๆ ไม่ไหว และไม่สามารถสร้างสิ่งแวดล้อมการทำงานที่ตอบโจทย์บุคลากรกลุ่มนี้ได้ แต่ GenAI กำลังจะช่วยธุรกิจ SME ให้สามารถเขียนโค้ดทำเว็บไซต์ ทำแอป หรือวิเคราะห์ข้อมูลง่าย ๆ ได้ด้วยตัวเอง เพราะภาษาคอมพิวเตอร์ก็จัดเป็น “ภาษา” ซึ่งเป็นสิ่งที่ GenAI มีความสามารถสูงมาก

• ทีมบัญชีสามารถใช้ AI ช่วยเขียนสูตร Excel หรือสคริปต์ VBA สำหรับประมวลผลข้อมูลอัตโนมัติ

• ทีมการตลาดสามารถใช้ Gemini Canvas หรือ Claude Artifacts ในการสร้าง Infographic สรุปคอนเทนต์ในรูปแบบเว็บไซต์ (ตัวอย่าง Gemini Canvas สร้าง Infographic: ข้อมูลจากโพสต์ Facebook “เสก Infographic ใน 5 นาที ด้วยฟีเจอร์ใหม่ Gemini Canvas!” โดย Skooldio)

  
  

• ทีมพัฒนาธุรกิจสามารถนำ AI มาช่วยวิเคราะห์ข้อมูลยอดขายจาก E-commerce ตอบคำถาม หา Insights ง่าย ๆ เพื่อหาโอกาสทางธุรกิจ (https://www.bangkokbanksme.com/en/sme-guru-data-for-sme-growth) 

อย่างไรก็ตาม สำหรับงานพัฒนาซอฟต์แวร์หรืองานวิเคราะห์ข้อมูลที่มีความซับซ้อนสูง ยังคงจำเป็นต้องอาศัยผู้เชี่ยวชาญตัวจริง เพื่อออกแบบสถาปัตยกรรม และตรวจสอบความถูกต้องของผลลัพธ์ให้มั่นใจว่าจะไม่ก่อให้เกิดความเสี่ยงทางธุรกิจตามมาในภายหลัง

2. สร้างสรรค์อย่างลื่นไหล

จุดแข็งที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งของ GenAI คือ การสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ ได้หลากหลายไม่จำกัด และรวดเร็วมาก ถึงแม้บางไอเดียอาจจะไม่ใช่ไอเดียที่ดีที่สุด แต่เพียงแค่มีไอเดียดี ๆ มาให้เราได้เลือกและคิดต่อยอด ก็ช่วยให้กระบวนการคิดสร้างสรรค์ลื่นไหลได้มากขึ้นเยอะแล้ว 

ครีเอทีฟเขียนคอนเทนต์ ข้อความโฆษณา สคริปต์การขายมือฉมัง

ก่อนหน้านี้เราได้เห็นความฉลาดทางภาษาของ GenAI กันไปแล้ว หากเราใส่บริบทหรือข้อจำกัดที่ท้าทายแปลกใหม่เพิ่มเติมเข้าไป นี่แหละ คือจุดเริ่มต้นของงานเขียนที่ “สร้างสรรค์” และนำไปสู่การทำการตลาดแบบเจาะจงบริบท (Contextual Marketing) หรือการตลาดแบบรู้ใจลูกค้า (Personalized Marketing) 

• ทีมคอนเทนต์สามารถนำบทความเดิมที่ประสบความสำเร็จมาให้ AI เขียนใหม่หรือดัดแปลงเนื้อหา (repurpose) ในมุมมองที่แตกต่างจากเดิมสำหรับกลุ่มผู้อ่านหลากหลายรุ่น (Gen X, Gen Y, Gen Z), ความสนใจ, ช่องทาง ฯลฯ 

• ทีมการตลาดสามารถให้ AI ช่วยคิดไอเดียสื่อสารแบรนด์จากแฮชแท็กที่กำลังเป็นกระแส (Trending Hashtags) เพื่อทำคอนเทนต์โหนกระแส  (Real-time Content) หรือคิดข้อความโฆษณาสินค้าให้เหมาะสมกับเทศกาลหรือวันสำคัญต่าง ๆ เพื่อดึงดูดความสนใจ

• ทีมขายสามารถใช้ AI ร่างอีเมลนำเสนอสินค้าให้กับลูกค้าองค์กร โดยปรับเนื้อหาในการสื่อสารให้เข้ากับกลยุทธ์ปัจจุบันของลูกค้า, ความท้าทายที่ลูกค้าน่าจะกำลังเผชิญอยู่, หรือประวัติการซื้อสินค้าของเราในอดีต เพื่อให้สื่อสารได้ชัดเจนมากยิ่งขึ้นว่าสินค้าของเราจะช่วยแก้ปัญหาให้ลูกค้าได้อย่างไร 

โปรดักชั่นเฮ้าส์ผลิตสื่อได้แบบจับวาง

ต้นทุนการผลิตสื่อ ไม่ว่าจะเป็นภาพถ่ายสินค้าสวย ๆ กราฟิกสำหรับโซเชียลมีเดีย หรือวิดีโอโฆษณา ถือเป็นอุปสรรคใหญ่สำหรับ SME แต่ในปัจจุบัน GenAI ได้เข้ามาทำลายข้อจำกัดนี้ SME สามารถสร้างสรรค์ผลงานระดับโปรดักชั่นเฮ้าส์ได้ง่าย ๆ เพียงแค่ปลายนิ้ว

• ทีมออกแบบสามารถใช้ AI สร้างภาพสินค้าและภาพโฆษณาได้​​ โดยไม่ต้องจ้างสตูดิโอพร้อมกองถ่ายราคาแพงอีกต่อไป เราสามารถสร้างภาพสินค้าในบริบทที่แตกต่างกันสำหรับการใช้งานในโอกาสต่าง ๆ หรือสร้างภาพนายแบบนางแบบใช้สินค้าของเราในไลฟ์สไตล์ที่หลากหลายตามต้องการ

• ทีมโฆษณาสามารถใช้ AI ในการช่วยคิด Storyboard สร้างภาพตั้งต้นของแต่ละซีนสำหรับนำไปสร้างวิดีโอต่อ และยังสามารถใช้สร้างเสียงพากษ์และดนตรีประกอบได้อีกด้วย

• ทีมสื่อสารองค์กรสามารถใช้เครื่องมืออย่าง HeyGen แปลงวิดีโอให้เป็นภาษาอื่น ๆ โดยที่ยังคงน้ำเสียงของต้นฉบับไว้และลิปซิงค์ปากให้ตรงกับคำพูดในภาษาใหม่ เพื่อยกระดับการสื่อสารกับลูกค้าต่างชาติ (ตัวอย่าง HeyGen AI: ข้อมูลจากโพสต์ TikTok “Heygen AI: พูดอังกฤษได้ โดยไม่ต้องพูดเอง !” โดย Skooldio)

  
  

3. ทำงานอัตโนมัติเชื่อมต่อทุกระบบ

หลังจากทำความคุ้นเคยกับการใช้ GenAI แล้ว ขั้นต่อไปคือการเปลี่ยนบทบาทจากการเป็น "ผู้ใช้" ไปสู่การเป็น "ผู้สร้าง" ซึ่งหมายความว่าเราจะไม่เพียงแค่แชทคุยกับ GenAI เพื่อช่วยงานเป็นครั้งคราว แต่จะมองหางานที่ทำซ้ำบ่อย ๆ และคนทำงานรู้สึกว่า "เสียเวลา" เพื่อนำ AI มาช่วยทำงานอัตโนมัติ

Custom AI ที่ปรับแต่งมาเพื่อทำงานเฉพาะทาง

เครื่องมืออย่าง Custom GPT (ใน ChatGPT), Copilot Agent (ใน Copilot) หรือ Gemini (ใน Gemini) เปิดโอกาสให้เราสามารถสร้าง AI มาช่วยคิดหรือตอบคำถามตามแนวทางที่กำหนดไว้ และมีความรู้ที่จำเป็น (เช่น รายละเอียดสินค้า คู่มือการให้บริการ) โดยไม่ต้องเขียนโค้ดแม้แต่บรรทัดเดียว เพื่อนำไปใช้ในการทำงานเฉพาะทาง

• ทีมทรัพยากรบุคคลสามารถสร้าง Custom GPT เพื่อช่วยตอบคำถามพนักงานเกี่ยวกับกฎและสวัสดิการต่าง ๆ โดยอ้างอิงจากข้อมูลภายในขององค์กร เพื่อลดภาระของทีมและให้บริการได้ตลอด 24 ชั่วโมงทุกวัน

• ทีมกฎหมายสามารถสร้าง AI ที่ปรึกษาช่วยวิเคราะห์เอกสารทางกฎหมายตามแนวปฏิบัติขององค์กร เพื่อตรวจสอบว่ามีข้อความหรือวรรคไหนที่อาจมีความเสี่ยงต่อธุรกิจ และสรุปออกมาเป็นรายงานตามรูปแบบที่กำหนด เช่น มีการระบุระดับความเสี่ยง พร้อมเสนอแนวทางการแก้ไข

AI ระบบการทำงานอัตโนมัติ (Workflows) ที่ทำงานอัตโนมัติอย่างชาญฉลาด 

SME สามารถใช้เครื่องมือประเภท Low-code / No-code อย่าง Zapier, n8n, หรือ Power Automate เพื่อเชื่อมต่อการทำงานของ AI เข้ากับแอปพลิเคชันต่าง ๆ อย่างเป็นขั้นเป็นตอน เพื่อสร้างกระบวนการทำงานอัตโนมัติง่าย ๆ ที่ทำงานแทนเราได้ 24 ชั่วโมง

• กระบวนการจัดการลูกค้าใหม่: เมื่อมีลูกค้าใหม่อีเมลเข้ามาขอใบเสนอราคา เราสามารถสร้าง ระบบการทำงานอัตโนมัติ (Workflow) ที่ใช้ AI ในการประมวลผลข้อความจากอีเมล เพื่อนำมาสร้างใบเสนอราคาเบื้องต้น และบันทึกข้อมูลลูกค้าลงในระบบบริหารลูกค้าสัมพันธ์ (CRM) อัตโนมัติ ถ้าหากข้อมูลที่ลูกค้ากรอกเข้ามาไม่ครบถ้วน เราสามารถใช้ AI เขียนอีเมลเพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมและส่งหาลูกค้าอัตโนมัติ

• กระบวนการจัดการเอกสารเบิกจ่าย: เมื่อพนักงานอัพโหลดรูปภาพใบเสร็จเข้าไปใน LINE OA เราสามารถสร้างระบบการทำงานอัตโนมัติ (Workflow) ที่ใช้ AI ในการประมวลผลรูปภาพใบเสร็จ และนำรายละเอียดที่จำเป็นไปกรอกลงใน Spreadsheet เพื่อสร้างใบเบิกค่าใช้จ่ายในทุกสิ้นเดือน

ทำความรู้จักเครื่องมือและศึกษาตัวอย่างการใช้งานเพิ่มเติมได้ฟรี ได้ที่ “AI Club On Ground : AI AUTOMATION” โดย Skooldio

AI Agents รับจบทุกงาน

ช่วงที่ผ่าน หลายบริษัทได้ทยอยเปิดตัว AI Agent ที่มีความสามารถมากขึ้นไปอีกขั้น คือสามารถวางแผนและดำเนินการตามเป้าหมายที่ซับซ้อนได้ด้วยตัวเอง โดยมีการปรับแผนการทำงานตามผลลัพธ์ที่ได้ระหว่าง ตัวอย่างเช่น ตัวแทน AI สำหรับวิจัยเชิงลึก (Deep Research Agent) ที่ถูกสร้างมาเพื่องานวิจัยเชิงลึกโดยเฉพาะ เราสามารถสั่งให้มันไปค้นหาข้อมูลจากทั้งอินเทอร์เน็ตในหัวข้อที่สนใจ เช่น "ตลาดกาแฟ Specialty ในประเทศไทย" จากนั้น Agent จะวางแผนการทำงาน ค้นหาข้อมูล สังเคราะห์ข้อมูลที่ได้ หากพบว่ายังขาดข้อมูลส่วนไหน ก็จะวางแผนค้นหาเพิ่มเติมอัตโนมัติ จนกว่าจะได้รายงานฉบับสมบูรณ์ครบถ้วน โดยที่เราไม่ต้องคอยระบุคำสั่งทีละขั้นตอน 

ปฏิเสธไม่ได้ว่า Generative AI ในวันนี้ แม้จะยังทำงานได้ไม่เทียบเท่ามนุษย์ที่เก่งที่สุดในแต่ละสายงาน แต่ก็มีแนวโน้มที่จะทำงานได้ดีกว่าพนักงานทั่ว ๆ ไป และที่สำคัญที่สุดคือ AI สามารถทำงานได้ในปริมาณมหาศาล ในเวลาอันสั้นและไม่มีวันเหนื่อย

หากเจ้าของธุรกิจ SME สามารถนำมาปรับใช้ได้อย่างถูกจุด นี่คือเครื่องมือที่จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพให้กับองค์กรได้มหาศาล พร้อมทั้งยังเปิดประตูสู่โอกาสใหม่ ๆ ในการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับธุรกิจอีกด้วย นี่ไม่ใช่แค่ของเล่น แต่คืออาวุธสำคัญที่จะช่วย “พลิกเกม” ยกระดับขีดความสามารถในการแข่งขันของ SME ให้ทัดเทียมกับองค์กรใหญ่ได้อย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน