SME ต้องรู้ “กลยุทธ์ยืดหยุ่นและปรับตัวตลอดเวลา”

“กลยุทธ์” เป็นการดำเนินธุรกิจให้ดำเนินไปได้อย่างมีทิศทาง หลายคนอาจจะบอกว่าธุรกิจของตนเองเป็นธุรกิจขนาดเล็ก จำเป็นต้องมีกลยุทธ์ด้วยหรือ? ตอบได้เลยว่าจำเป็นมาก เพราะธุรกิจขนาดเล็กนั้นมีอยู่จำนวนมากมายเหลือเกิน หากไม่มีการจัดสรรในเรื่องกลยุทธ์ให้ชัดเจนแล้วล่ะก็ แน่นอนว่าคู่แข่งที่มีอยู่มากมายจะสามารถเข้ามาช่วงชิงโอกาสทางการค้าของเราไปได้อย่างง่ายดาย และด้วยความที่เป็นธุรกิจขนาดเล็กที่มีอยู่เยอะมากนี่เอง ในตอนนี้ หากไม่มีการวางกลยุทธ์ที่ชัดเจน ทุกคนก็จะทำอะไรที่ออกมาเหมือนๆ หรือคล้ายกันไปหมด

หากเป็นเช่นนี้ต้องมาคิดแล้วว่า จะทำอย่างไรเพื่อให้ธุรกิจของเราต่างจากคู่แข่ง และทำให้เกิดสิ่งที่เรียกว่า เอกลักษณ์ หรือมี “จุดแข็ง” ที่หมายถึงทุกอย่างที่เป็นร้านของเรา สินค้าของเรา บริษัทของเรา ทุกอย่างที่เป็นของเราจะกลายเป็นที่จดจำ และเป็นตัวเลือกแรกๆ ที่ลูกค้าจะนึกถึงได้

อย่างไรก็ตาม ก่อนตัดสินใจก้าวลงสนามธุรกิจ ผู้ประกอบการ SME จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องถามใจตัวเองและเช็คให้แน่ชัดว่ามีความพร้อมแล้วจริงๆ เพื่อที่เมื่อกระโดดเข้ามาเต็มตัวแล้วจะไม่พลาดเจ็บตัวกลับไป สิ่งที่ผู้ประกอบการมือใหม่ต้องทำก่อนลงสู่สมรภูมิจริง เพื่อจะได้ไม่ก้าวพลาด คือ ความยืดหยุ่นและปรับตัวตลอดเวลา เรียกได้ว่าเป็นกลยุทธ์ที่จะทำให้ธุรกิจไปต่อได้ในทุกสถานการณ์ ซึ่งหากพูดกันจริงๆ แล้ว กลยุทธ์ “ยืดหยุ่นและปรับตัวตลอดเวลา” นี้ ก็ไม่ใช่เฉพาะผู้ประกอบการรายใหม่เท่านั้นที่จะต้องทำ ผู้ประกอบการหน้าเก่าทั้งหลายก็ต้องทำด้วยเช่นกัน เพราะการปรับตัวจะทำให้ธุรกิจอยู่รอดได้ ไม่ว่าสถานการณ์ไหนก็ตาม แต่สำหรับมือใหม่นั้นอาจจะต้องเตรียมพร้อมให้มากสักหน่อย ต้องคอยรับฟังข้อมูลจากผู้มีประสบการณ์ และน้อมรับคำวิจารณ์จากลูกค้า เพื่อเปิดมุมมองใหม่ๆ อยู่เสมอ

ทั้งนี้ เมื่อเปรียบเทียบโอกาสหรือความได้เปรียบทางการแข่งขันระหว่างธุรกิจขนาดใหญ่และธุรกิจขนาดเล็กแล้ว พบว่าธุรกิจขนาดใหญ่จะได้เปรียบและมีโอกาสมากกว่าเสมอ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าธุรกิจขนาดเล็กจะสามารถเผชิญหน้ากับปัญหาดังกล่าวและดำรงอยู่รอด พร้อมทั้งสร้างความเจริญเติบโตไม่ได้ ดังนั้น จึงต้องหันมาสร้างความได้เปรียบทางการแข่งขันด้วยการอาศัยองค์ประกอบของความยืดหยุ่น (Flexibility) ที่จะช่วยให้ต่อสู้กับธุรกิจขนาดใหญ่ได้ เป็นการสร้างศักยภาพให้ตนเองเกิดความได้เปรียบ เนื่องจากข้อจำกัดของธุรกิจขนาดใหญ่ที่แม้ว่าจะได้เปรียบธุรกิจเล็ก ในด้านการผลิตสินค้าได้เป็นจำนวนมาก แต่อย่าลืมว่าด้วยต้นทุนการผลิตต่อหน่วยที่ต่ำกว่า แต่ก็ไม่อาจปรับเปลี่ยนการผลิตได้อย่างรวดเร็ว เมื่อความต้องการของผู้บริโภคเปลี่ยนแปลง เพราะการปรับเปลี่ยนแต่ละครั้งต้องจ่ายค่าใช้จ่ายสูง ไม่คุ้มทุน ในขณะที่ธุรกิจขนาดเล็กสามารถปรับตัวได้รวดเร็วกว่า ในการสนองความต้องการเฉพาะของลูกค้าด้วยค่าใช้จ่ายที่ต่ำกว่า ฉะนั้นผู้ประกอบการจะต้องรู้จักใช้โอกาสนี้ให้เกิดประโยชน์มากที่สุด

สังเกตได้ว่าปัจจุบันธุรกิจขนาดเล็กมักปรับตัวไม่ทันต่อการเปลี่ยนแปลงภายนอก เนื่องจากวงจรธุรกิจสั้นลง ผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ แบรนด์ใหม่ๆ จึงล้มหายตายจากภายในระยะเวลาสั้น ตรงนี้ต้องมาคิดกันว่าจากอดีตมาจนถึงตอนนี้ ธุรกิจขนาดเล็กควรจะต้องมีการปรับตัวอะไรบ้าง โดยอาจแยกออกเป็นหลักๆ 3 ข้อ ดังนี้ คือ

• ปรับปรุงการทำงานของธุรกิจภายใน (Traditional) ให้ดีขึ้นกว่าเดิม โดยเน้นการปรับปรุงประสิทธิภาพ ลดต้นทุน เพิ่มผลิตภาพ เป็นการปรับตัวแบบค่อยเป็นค่อยไป (Continuous Change) ธุรกิจจะเน้น Productivity และคุณภาพ เช่น การลดต้นทุนสต๊อก การขนส่งโอนถ่ายสินค้า ทำให้มีต้นทุนการผลิตต่ำ แต่ผลิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ ความคิดสร้างสรรค์ในการแก้ปัญหาภาคปฎิบัติการ และเน้นคุณภาพที่นำไปสู่การลดต้นทุนให้มากที่สุด ลดงานซ้ำซ้อน หรือการอนุมัติที่ไม่จำเป็น

• ปรับตัวให้ทันกับสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป หรือโอกาสใหม่ (Transition) เช่น ความต้องการของผู้บริโภคที่ผันแปร และแตกต่างกันในแต่ละพื้นที่ หรือกลุ่มตลาด เช่น การเปลี่ยนแปลงของตัวผู้บริโภคที่มีกระแสการเปลี่ยนแปลงให้เห็น ยกตัวอย่าง ผู้หญิงจะมีอำนาจมากขึ้น และมีฐานรายได้ดีกว่าผู้ชายจากสัดส่วนผู้หญิงมากกว่า ดังนั้น ผู้หญิงมีแนวโน้มการศึกษาดีกว่าผู้ชาย และจะอยู่ในตำแหน่งดีกว่า ลองสังเกตดูว่าในเมืองไทย นักศึกษาวิชาแพทย์ คอมพิวเตอร์ซอฟแวร์ เป็นผู้หญิงหรือผู้ชายมากกว่ากัน แนวโน้มนี้ทำให้ตลาดผลิตภัณฑ์ของผู้หญิงโตเร็วกว่าผลิตภัณฑ์ผู้ชาย ดูจากพื้นที่ขายของตามห้างสรรพสินค้าก็ได้ จะเห็นว่าเป็นสินค้าผู้หญิงมากชั้นกว่าสินค้าผู้ชาย ตรงนี้ก็พิสูจน์ได้แล้วว่าตลาดผลิตภัณฑ์สุภาพสตรีโตเร็วกว่าตลาดผลิตภัณฑ์สุภาพบุรุษอย่างจริงแท้แน่นอน

• สุดท้ายคือการสร้างนวัตกรรมใหม่แห่งอนาคต หรือ Transformation ที่เน้นการสร้างแนวคิดใหม่และทำในสิ่งใหม่ๆ ที่ไม่มีใครเคยคิดหรือเคยทำมาก่อน ข้อนี้อาจต้องยอมที่จะทำผิดพลาดบ้างถึงจะเกิดการเรียนรู้ ดังนั้นอย่ากลัวที่จะผิด เพราะถ้ากลัวผิดหรือล้มเหลวเราก็จะไม่กล้าเสี่ยง ไม่กล้าที่จะทำสิ่งใหม่ๆ เพราะคิดแค่ว่าเราไม่มีประสบการณ์มาก่อน เราจึงต้องยอมที่จะผิดพลาด ทัศนคติแบบนี้ต้องทำให้เกิดในธุรกิจให้ได้ เพราะการทำอะไรใหม่ๆ ย่อมเป็นการพัฒนาไปสู่สิ่งที่ดีกว่า

กล่าวได้ว่า ผู้ประกอบการต้องมีการสืบค้นข้อมูลการเปลี่ยนแปลง ทั้งการขาย ความต้องการลูกค้า สภาพแวดล้อมธุรกิจ ให้บริษัทหรือองค์กรเป็น Real time รู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงภายนอก และปรับขบวนยุทธ์ให้สอดคล้องกับสภาวะที่เปลี่ยนแปลงไป ธุรกิจจะต้องลืมสิ่งที่เคยทำในอดีตที่อาจจะไม่เหมาะสมกับสภาวะปัจจุบัน เพราะสภาพแวดล้อมเปลี่ยนไปแล้ว เทคนิคหรือแนวทางเดิมๆ อาจใช้ไม่ได้ผล และจากกระแสภายนอกที่เปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว อาจทำให้ผู้ประกอบการตั้งตัวไม่ทัน ดังนั้น ควรสร้างกลยุทธ์เหล่านี้เอาไว้เพื่อรองรับปัญหา หรือสิ่งต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต เพราะเมื่อเกิดอะไรขึ้น เราจะได้ไม่ตกใจไปกันใหญ่

Bangkok Bank SME เราเป็นเพื่อนคู่คิด มิตรคู่บ้าน ทุกช่วงการเติบโตของธุรกิจ สนใจลงทุนธุรกิจสามารถปรึกษาธนาคารกรุงเทพ คลิก www.bangkokbanksme.com/loan หรือสายด่วน 1333