จับกระแส ‘BCG Model’ ในไทย โอกาสธุรกิจใหม่ในยุค New Normal กับมุมมองการเติบโตในอนาคต

หลายปีที่ผ่านมา ประเทศไทยยังติดกับดักรายได้ปานกลางมาอย่างยาวนาน รัฐบาลจึงเร่งขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย โดยปรับเปลี่ยนรูปแบบการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมไทยไปสู่รูปแบบใหม่ ที่เรียกว่า BCG Model เพื่อสร้างจุดแข็งของประเทศให้มีมูลค่าเพิ่มขึ้น ความหลากหลายทางชีวภาพ

โดยอาศัยกลไก เทคโนโลยี และนวัตกรรม เพื่อผลิตสินค้าและบริการที่มีมูลค่าสูง ซึ่งการขับเคลื่อนเศรษฐกิจด้วย BCG จะสร้างโอกาสธุรกิจใหม่ๆ เช่น Functional Food การผลิตเนื้อสัตว์จากพืช ธุรกิจ Platform สินค้ามือสองออนไลน์ การผลิตสินค้าจากวัสดุรีไซเคิล ธุรกิจท่องเที่ยวเชิงนิเวศ เป็นต้น

ปัจจุบันโมเดล BCG เริ่มถูกนำไปใช้ขับเคลื่อนเศรษฐกิจ รวมถึงประยุกต์ใช้กับภาคธุรกิจในหลายประเทศ โดย BCG สร้างมูลค่าเศรษฐกิจแก่โลกอย่างต่อเนื่อง โดยในด้าน Bio Economy มูลค่าตลาดขยายตัวปีละ14% ไปจนถึง 2568 ขณะที่ Circular Economy สร้างมูลค่าเศรษฐกิจเพิ่มปีละ 4.5 ล้านล้านดอลลาร์ ภายในปี 2573 และ Green Economy สร้างมูลค่าเศรษฐกิจเพิ่มปีละ 26 ล้านล้านดอลลาร์ ภายในปี 2573

ทั้งนี้ BCG จะเป็นฐานเศรษฐกิจหลักของประเทศที่สร้างมูลค่ากว่า 4.4 ล้านล้านบาท (24% GDP) ในอีก 5 ปีข้างหน้า และเกิดการจ้างงาน 26.5 ล้านคน ซึ่งจะช่วยยกระดับความสามารถในการแข่งขันของประเทศ มีเศรษฐกิจที่เติบโตอย่างมีเสถียรภาพ ขยายโอกาสทางการค้าในเวทีโลก สร้างงานใหม่ ๆ ในอุตสาหกรรม BCG เกิดตำแหน่งงานรายได้สูง และเพิ่มระดับรายได้ของแรงงานในอุตสาหกรรม BCG

โดยจ้างงานกลุ่ม Highly-skill talents, Innovative entrepreneurs และงานรายได้สูง 10 ล้านตำแหน่ง ภายใน 10 ปี เกิด Startup และ IDEs ที่เกี่ยวกับ BCG 10,000 ราย

นอกจากนี้ ยังลดความเหลื่อมล้ำ โดยเพิ่มรายได้ชุมชนผ่านการเสริมสร้างความเข้มแข็งให้ชุมชนสามารถดึงเอาศักยภาพพื้นที่ออกมาได้อย่างเต็มที่ รายได้เกษตรกรเพิ่มขึ้น 240,000 บาท/ครัวเรือน/ปี

ขณะที่ความมั่นคงด้านทรัพยากรธรรมชาติ จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ทรัพยากรสูงสุด ลดปริมาณของเสียจากระบบ เพื่อรักษาทรัพยากรของประเทศ ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และลดการใช้ทรัพยากรลง 2 ใน 3 จากปัจจุบันปริมาณขยะลดลง 16.5 ล้านตัน การจัดการท่องเที่ยวและคอนเทนต์ท่องเที่ยวดีที่สุด Top 3 ของเอเชียแปซิฟิก

BCG Economy Model ประกอบด้วยเศรษฐกิจหลัก 3 ด้าน ซึ่งจะก่อให้เกิดโอกาสทางธุรกิจใหม่ ๆ ได้แก่

Bio Economy เศรษฐกิจชีวภาพ คือ กิจกรรมทางเศรษฐกิจที่มุ่งใช้นวัตกรรมด้านเทคโนโลยีชีวภาพเพื่อเพิ่มมูลค่าสินค้า โดยมีตัวอย่างโอกาสธุรกิจดังนี้

- เนื้อสัตว์ในอนาคต เนื้อสัตว์ที่ผลิตจากพืชโดยใช้เทคโนโลยีชีวภาพ เพื่อให้รสชาติใกล้เคียงกับเนื้อสัตว์จริง ตอบโจทย์ผู้บริโภคที่รักสุขภาพหรือรับประทานมังสวิรัติ

-พลาสติกชีวภาพ เช่น ตะเกียบพลาสติกที่ผลิตจากข้าวโพด มันลำปะหลัง

-ชีวเภสัชภัณฑ์ การผลิตยาด้วยเทคโนโลยีชีวภาพและการตัดต่อพันธุกรรมเช่น การสร้างอินซูลินจากจุลินทรีย์เพื่อรักษาโรคเบาหวาน ยาชีววัตถุสำหรับรักษาโรคมะเร็ง

-พลังงานชีวภาพ เช่น เชื้อเพลิงที่ผลิตจากผลผลิตเหลือทิ้งทางการเกษตร เช่น แกลบ ชานอ้อย ซังข้าวโพด

สำหรับตัวอย่างบริษัท ที่น่าสนใจ คือ บริษัท มัลติแบกซ์ จำกัด (มหาชน) ผู้ผลิตพลาสติกชีวภาพ (Bioplastic) ที่เติบโตจากแนวคิด BCG โมเดล โดยนำพืช อย่าง อ้อย ข้าวโพด มันสำปะหลัง มาผลิตเป็นพลาสติกชีวภาพ ถุงบรรจุอาหารย่อยสลายได้ 100% ปลอดภัยและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เป็นอีกหนึ่งธุรกิจที่ช่วยแก้ปัญหาขยะ และมลพิษสิ่งแวดล้อมได้เป็นอย่างดี

 

อีกหนึ่งตัวอย่างธุรกิจที่ใช้แนวคิด BCG โมเดลมาสร้างสรรค์ธุรกิจโดยคำนึงถึงสังคมและสิ่งแวดล้อม คือ  ‘บริษัท อิคาริ เทรดดิ้ง (ประเทศไทย) จำกัด’ ผู้เชี่ยวชาญในธุรกิจให้บริการป้องกันกำจัดแมลงด้วย โดยใช้วัตถุดิบจากธรรมชาติและฟีโรโมนหอยทะเล ที่มีคุณสมบัติในการล่อให้ยุงเข้ามาวางไข่ ผู้ซึ่งใช้สามารถเติมน้ำและเติมสารกำจัดลูกน้ำยุงลายยี่ห้อเอซาย (AZAI) ในกับดักและนำไปวางในพื้นที่ต่างๆ ได้ทันทีโดยไม่เป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิตอื่น และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

Circular Economy เศรษฐกิจหมุนเวียน คือ กิจกรรมทางเศรษฐกิจที่เน้นการใช้ทรัพยากรให้เกิดประโยชน์และคุ้มค่าที่สุด เพื่อป้องกันการเกิดวิกฤตขาดแคลนทรัพยากร และช่วยลดปริมาณขยะที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม โดยตัวอย่างโอกาสธุรกิจ ได้แก่

- การผลิตโดยใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า เช่น การนำขยะพลาสติกมารีไซเคิลเป็นเครื่องแต่งกายรองเท้ากีฬา, หรือนำยางล้อรถยนต์ที่หมดอายุมาเป็นผลิตพื้นรองเท้า การผลิตสินค้า/บรรจุภัณฑ์จากขยะหรือวัสดุรีไซเคิล 

- ผู้ให้บริการเช่า หรือ Platform ตลาดมือสองออนไลน์ เช่น ธุรกิจให้เช่าเสื้อผ้า กระเป๋าแบรนด์เนม และการขายสินค้ามือสองผ่าน Platform ออนไลน์

- การพัฒนาผลิตภัณฑ์ ที่สามารถปรับเปลี่ยนเพื่อให้ใช้งานได้นานขึ้น เช่น แปรงสีฟันที่ผู้ใช้สามารถถอดหัวแปรงออกจากด้ามเพื่อเปลี่ยนได้ โทรศัพท์มือถือที่อัพเกรด Software เพื่อให้สามารถใช้งาน ได้นานขึ้น

ตัวอย่างบริษัทที่น่าสนใจ คือ ‘บริษัท แสงเจริญแกรนด์ จำกัด หรือ SC GRAND’ โรงงานปั่นด้ายที่เชี่ยวชาญการรีไซเคิลเศษของเสียในอุตสาหกรรมสิ่งทอ ที่ดำเนินธุรกิจตามแนวคิด BCG Model ที่สอดรับกับหลักการ Circular Economy ที่คำนึงถึงการนำทรัพยากรต่างๆ กลับมาใช้ประโยชน์ให้มากที่สุด

โดยเกิดจากการมองเห็นเสื้อผ้าเหลือใช้ และขยะที่เกิดขึ้นจากเสื้อผ้าแฟชั่น ว่ามีมากถึง 92 ล้านตันในพื้นที่ฝังกลบ ซึ่งจำนวนเกือบทั้งหมดนี้สามารถนำมารีไซเคิลได้ และทำเป็นเสื้อผ้าใหม่ได้ แต่กลับมีจำนวนไม่ถึง 15% ที่ถูกนำกลับมารีไซเคิลใหม่

จึงเกิดแนวคิดในการลดขยะ โดยการนำเอาของเสียจากอุตสาหกรรมสิ่งทอ ที่เกิดจากโรงงานทอผ้า,เย็บผ้าและอื่น ๆ มารีไซเคิล เพื่อให้ทุกของเสียที่เกิดในอุตสาหกรรมสิ่งทอและแฟชั่นได้ถูกนำมาใช้ได้ใหม่ 100 % ไม่ว่าจะเป็นเสื้อผ้าเก่า รวมไปถึงเส้นใยธรรมชาติต่าง ๆ มาคัดแยกสี

รวมทั้งแปรสภาพเป็นผ้าใหม่ หรือผ้าหลากสีที่ไม่ผ่านกระบวนการฟอกย้อม ด้วยการคำนึงถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และการใช้ทรัพยากรของเสีย หรือของเหลือใช้มารีไซเคิลใหม่ รวมทั้งเป็นส่วนหนึ่งในการส่งเสริมธุรกิจที่ยั่งยืน เพื่อสร้างผลกระทบที่ดีขึ้นกับโลก 

 

อีกหนึ่งตัวอย่างบริษัทที่น่าสนใจไม่แพ้กัน คือ ‘บริษัท ดนุเดช อุตสาหกรรม จำกัด’ ผู้ผลิตถุงขยะรักษ์โลกภายใต้แบรนด์ ‘ถุงขยะแชมเปี้ยน’ โดยมีจุดเด่นที่แตกต่างจากถุงขยะทั่วไป เพราะพัฒนามาเป็นถุงขยะ โดยทำมาจากวัสดุพลาสติกรีไซเคิลเกรดพรีเมียม ที่ไม่มีกลิ่นเหม็น

Green Economy เศรษฐกิจสีเขียว คือ กิจกรรมทางเศรษฐกิจที่มุ่งเน้นการลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน (Sustainability) ตัวอย่างโอกาสธุรกิจ ได้แก่

-การใช้พลังงานสะอาดผลิตไฟฟ้าแทนเชื้อเพลิงฟอสซิล เช่น โรงไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ โรงไฟฟ้าพลังงานลม

-การผลิตสินค้ารักษ์โลก เช่น เครื่องถ่ายเอกสารที่สามารถลบหมึกได้ด้วยเครื่องล้างข้อมูล เพื่อให้สามารถนำกระดาษแผ่นเดิมกลับมาใช้ใหม่ได้ถึง 5 ครั้ง

-การผลิตรถยนต์ไฟฟ้า และธุรกิจที่เกี่ยวข้อง โดยมีการคาดการณ์ว่า ภายในปี 2583 รถยนต์ไฟฟ้าจะมีสัดส่วนสูงขึ้นถึง 55% ของตลาดรถยนต์โลก

-การบริหารจัดการน้ำอัจฉริยะ เช่น การใช้ระบบน้ำแบบหมุนเวียนซึ่งช่วยลดการใช้ทรัพยากรน้ำสูงสุดถึง 50%

-ธุรกิจท่องเที่ยวเชิงนิเวศ มุ่งเน้นกิจกรรมท่องเที่ยวที่อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เช่น Green Hotel เครือ Intercontinental Hotel Group ใช้ระบบปรับอากาศแบบประหยัดพลังงาน ซึ่งช่วยลดก๊าชเรือนกระจกลง 15% ต่อห้อง

ตัวอย่างบริษัทที่น่าสนใจ คือ ‘บจก.อัครพร โซล่า ฟาร์ม’ จากการให้ความสำคัญร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการแก้ปัญหาโลกร้อน นำมาสู่แนวคิดการดำเนินธุรกิจผลิต Clean Energy พลังงานสะอาดจากแสงอาทิตย์ (Solar Rooftop) โดยผลิตเป็นกระแสไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์ แล้วจำหน่ายให้กับ กฟผ. ในโควตากำลังการผลิต 1 เมกะวัตต์ เป็นการต่อยอดธุรกิจที่มีอยู่ผลิตพลังงานสะอาด เป็นการรักษ์โลกไปในตัว ร่วมด้วยช่วยลดการใช้พลังงานจากฟอสซิล

สะท้อนให้เห็นว่า โมเดลเศรษฐกิจ BCG ก่อให้เกิดโอกาสใหม่ทางธุรกิจมากมาย ซึ่งเป็นแนวทางในการขับเคลื่อนพัฒนา และฟื้นฟูเศรษฐกิจของไทยอย่างยั่งยืนในอนาคต ซึ่งจากข้อมูลสถิติคำขอรับการส่งเสริมการลงทุนกิจการในกลุ่ม BCG Model ตั้งแต่ ปี 2558 – กันยายน 2564 มีจำนวน 2,829 โครงการ มีมูลค่าเงินลงทุนรวม 677,157 ล้านบาทเลยทีเดียว 

อย่างไรก็ตาม สำหรับ SME อาจไม่ใช้การลงทุนในธุรกิจใหม่ แต่เป็นการปรับรูปแบบธุรกิจและวิธีทำธุรกิจให้สอดคล้องกับเมกะเทรนด์อย่าง BCG เพื่อให้ธุรกิจสามารถก้าวทันกระแสโลกการค้าที่เปลี่ยนแปลงไป โดยมีเรื่องสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน (Sustainability) เป็นกติกาใหม่ของโลกยุคใหม่ที่ต้องเร่งปรับตัวให้ทัน เพื่อให้ธุรกิจเราเติบโตได้อย่างแข็งแรงและยั่งยืน

https://www.nxpo.or.th/th/bcg-economy/

https://www.nstda.or.th/home/knowledge_post/bcg-by-nstda/

https://www.nstda.or.th/home/knowledge_post/what-is-bcg-economy-model/

https://www.sdgmove.com/2021/04/14/bcg-economy-model-trend-th-national-agenda-2021/

https://www.bangkokbanksme.com/en/sc-grand-sustainable-fashion